Nhân viên vệ sinh thu gom rác thải sinh hoạt trên đường Lê Lợi, phường Dĩnh Kế. Ảnh: Hoài Thu.

Kết quả bước đầu

Để triển khai quyết định, sau khi UBND các phường, xã lập bộ thu trên địa bàn theo chỉ đạo, cơ quan chuyên môn của TP đã tham mưu giám sát, thống nhất số liệu và tham mưu trình Chủ tịch UBND TP phê duyệt 16 dự toán thu, chi giá dịch vụ thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải sinh hoạt cho từng phường, xã để làm cơ sở triển khai thực hiện.

Ngày 8-3-2018, Chủ tịch UBND TP có Công văn số 440/UBND-TCKH về việc việc tổ chức thu, quản lý, sử dụng tiền thu từ giá dịch vụ thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải sinh hoạt trên địa bàn TP. Đồng thời đề nghị Ủy ban MTTQ TP, các tổ chức chính trị - xã hội, Đài Truyền thanh TP tổ chức tuyên truyền, phổ biến quyết định này trên địa bàn. Các phòng, ban liên quan, UBND phường, xã tổ chức tuyên truyền, phổ biến và niêm yết giá dịch vụ thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải sinh hoạt do TP phê duyệt nhằm cung cấp thông tin đầy đủ, giúp nhân dân hiểu rõ và nâng cao trách nhiệm trong việc trả tiền dịch vụ thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải sinh hoạt. Ủy ban MTTQ, các tổ chức chính trị xã hội từ phường, xã đến thôn, tổ dân phố phối hợp tuyên truyền, vận động hội viên, đoàn viên và nhân dân nghiêm chỉnh chấp hành việc nộp tiền dịch vụ thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải sinh hoạt theo đúng quy định.

Quá trình triển khai giá dịch vụ mới gặp không ít khó khăn do người dân cho rằng mức thu như vậy là quá cao so với trước đây. Thậm chí có nơi cán bộ tổ dân phố từ chối nhiệm vụ này vì cho rằng quá khó khăn, phức tạp, phải sử dụng hóa đơn là thao tác nghiệp vụ đòi hỏi chuyên môn sâu. Mặc dù vậy, nhờ quyết tâm cao trong chỉ đạo của UBND TP, đến nay nhiều phường, xã đã triển khai xong kế hoạch thu tới từng thôn, tổ dân phố và tiến hành thu tới hộ gia đình, các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp. Một số phường, xã đạt kết quả thu khá như: Phường Trần Nguyên Hãn đạt hơn 90%, Đa Mai đạt 90%, Lê Lợi 70%, Tân Mỹ 70%, Song Khê 50%. Những đơn vị khác đang tổng hợp, đánh giá kết quả như Trần Phú, Ngô Quyền, Thọ Xương... Bên cạnh đó, đại diện UBND phường Dĩnh Kế cho biết do trước đây các vệ sinh viên của phường vẫn hoạt động theo cơ chế tự thu, tự chi nên hầu hết các hộ đã nộp phí vệ sinh của 6 tháng đầu năm, thậm chí có nơi đã nộp cả năm 2018. Vì vậy, phường đang phải cho rà soát để báo cáo UBND TP hướng giải quyết phù hợp với cách thu mới.

Hướng khắc phục khó khăn, vướng mắc

M ức giá thu giá dịch vụ cao hơn so với phí vệ sinh 2,5 đến hơn 3 lần (trước đây, hộ trong ngõ 12.000đ/hộ; hộ mặt đường 20.000đ/hộ). Nhiều đơn vị khó khăn khi tìm người làm công tác VSMT, phải thuê người đã hết tuổi lao động (nữ trên 55 tuổi, nam trên 60 tuổi) để làm công tác này, họ không còn điều kiện để thực hiện chế độ nộp BHXH (17,5%) như người lao động trong độ tuổi nên đề nghị trả cả số này cho lao động hợp đồng để hỗ trợ thu nhập.

Một số nhà có nhiều sổ hộ khẩu ở chung không nhất trí thu giá dịch vụ thu gom rác theo số sổ hộ khẩu. Công tác thu trên địa bàn TP có bất cập là 7/10 phường do UBND TP đặt hàng dịch vụ thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải sinh hoạt với Công ty cổ phần Quản lý công trình đô thị (QLCTĐT) Bắc Giang thu gom rác thải thì Công ty lại không được trực tiếp thu tiền dịch vụ (do thực hiện quy định tại khoản 5, Điều 2, Quyết định số 43 của UBND tỉnh) mà giao cho UBND phường, xã thu. Nhiều tổ dân phố không đồng thuận giao cho cơ sở thu dịch vụ này mà đề nghị giao Công ty cổ phần QLCTĐT Bắc Giang thu vì Công ty đang thực hiện việc đặt hàng thu gom rác với TP. Hiện nay UBND phường, xã phải tách một kế toán chuyên theo dõi thu tiền dịch vụ này, làm tăng khối lượng công việc của cơ sở hằng tháng. Việc xuất hóa đơn giá trị gia tăng cho các đối tượng và theo dõi đối với công tác này rất phức tạp do khối lượng hóa đơn phát hành rất lớn. Chị Nguyễn Thị L, cư trú tại đường Nguyễn Văn Cừ (phường Lê Lợi) đang làm kế toán cho một cơ quan nhà nước cho rằng áp dụng cách thu và sử dụng hóa đơn như hiện nay sẽ rất khó khăn cho cơ quan thuế trong quản lý nguồn thu và quyết toán.

Để khắc phục những bất cập trên, UBND TP đã đề xuất hướng giải quyết. Cụ thể, đối với trường hợp người làm công tác VSMT đã hết tuổi lao động, trong khi chưa có hướng dẫn, tạm thời chi trả cả số tiền nộp BHXH (17,5%) cho người lao động để hỗ trợ thu nhập, khuyến khích người làm công tác vệ sinh môi trường trên địa bàn, đồng thời giải quyết khó khăn cho cơ sở. Đối với một số nhà có nhiều sổ hộ khẩu do ở trên cùng một thửa đất đề xuất áp dụng tính là một hộ và cho thu ở mức cao nhất. UBND TP cũng đề nghị giao cho đơn vị đặt hàng dịch vụ thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải sinh hoạt thực hiện việc thu tiền dịch vụ thu gom rác thải sinh hoạt thay UBND phường, xã bởi đơn vị này xuất hóa đơn giá trị gia tăng cho các đối tượng và quyết toán với ngành thuế để bảo đảm đúng quy định; đồng thời giảm thiểu khối lượng công việc của UBND các phường, xã.

Nhóm PVVX