Thành viên tổ vệ sinh môi trường thôn Đông Lý, xã Tân Mỹ thu gom rác thải trong thôn.

Vướng mắc từ cơ sở

Theo Phòng Tài chính - Kế hoạch TP, hiện có 14/16 phường, xã lập xong danh sách thống kê số hộ, số nhân khẩu làm cơ sở để thu tiền dịch vụ TGVCXL rác thải sinh hoạt bắt đầu từ ngày 1-4-2018. Qua khảo sát sơ bộ, phần đông người dân cũng đã biết về chủ trương thu giá dịch vụ TGVCXL rác thải sinh hoạt. Một số phường như Hoàng Văn Thụ, Ngô Quyền, Trần Nguyên Hãn… được đánh giá là có biện pháp triển khai nhanh gọn, bài bản.

Bà Phùng Thị Thu Hiền, Chủ tịch UBND phường Trần Nguyên Hãn cho biết ngay sau khi nhận được văn bản chỉ đạo của UBND TP, phường đã tổ chức họp triển khai đến tổ, tổ triển khai đến hộ; thành lập tổ tuyên truyền của phường do Chủ tịch UBND phường làm tổ trưởng; chỉ đạo thành lập 13/13 tổ tuyên truyền của từng tổ dân phố do bí thư chi bộ làm tổ trưởng; phát phiếu kê khai cho các hộ, cơ quan đơn vị đóng trên địa bàn và đã tổng hợp, lập xong sổ bộ phục vụ công tác thu. Phường cũng quán triệt các cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, đoàn viên, hội viên của các tổ chức đoàn thể gương mẫu, tự giác chấp hành.

Riêng phường Đa Mai, do đã tổ chức thu dóc 6 tháng đầu năm 2018 của các hộ theo phương thức thỏa thuận 20 nghìn đồng/hộ (thực hiện từ trước đến nay) nên phường đang tập trung triển khai, tuyên truyền đến các tổ và hộ dân, dự kiến xin TP cho phép áp giá mới từ tháng 7. Sở dĩ như vậy vì theo ông Nguyễn Mạnh Thái, Chủ tịch UBND phường, nếu tính toán, yêu cầu các hộ dân nộp bổ sung phần còn thiếu theo quy định mới từ tháng 4 sẽ rất lắt nhắt, phức tạp, khó khăn cho quá trình thực hiện.

Mặc dù đã có sự chỉ đạo tập trung từ UBND TP và các phường, xã nỗ lực triển khai phổ biến, thông báo đến tổ và người dân, tuy nhiên theo nhiều cán bộ phường, tổ dân phố, công tác này gặp một số khó khăn. Nguyên nhân là do giá tính theo quy định mới cao gấp nhiều lần so với mức phí trước đây; thời gian để tiếp cận thông tin, tìm hiểu về chủ trương, chính sách của cán bộ ở cơ sở và người dân chưa nhiều nên chưa thông.

Theo bà Trần Thị Thanh, Chủ tịch UBND phường Lê Lợi, hiện mới có 3/8 tổ của phường nhận đứng ra thu tiền dịch vụ TGVCXL rác thải sinh hoạt theo quy định mới song số này cũng đề nghị tăng tỷ lệ trích chi cho công tác thu là 20% thay vì 10% như quy định và đề nghị lùi thời hạn áp dụng đến 1-7-2018 để có thời gian tuyên truyền, vận động. Hiện cấp ủy, chính quyền phường đang phải tập trung cao chỉ đạo công tác này, đặc biệt là khâu tuyên truyền, giải thích cho cán bộ tổ dân phố và nhân dân nhận thức thấu đáo để đồng thuận. Ông Nguyễn Hữu Luận, Tổ trưởng tổ dân phố 4A, phường Trần Nguyên Hãn cho rằng với mức thu như hiện nay, tính chi li ra bình quân mỗi ngày một hộ chỉ mất từ 1,5 - 1,7 nghìn đồng. Tuy nhiên ông cũng nhận định việc thu sẽ rất khó khăn bởi người dân chưa quen với mức thu tăng gấp 2,5 - 4 lần như giá mới. Việc viết hóa đơn với nhiều liên cũng dễ bị nhầm lẫn bởi cán bộ tổ dân phố không rành thao tác này trong khi thủ tục hủy, sửa hóa đơn nếu sai, hỏng khá phức tạp.

Tập trung cao tuyên truyền

Trao đổi về vấn đề này, Ông Vũ Văn Tưởng, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường cho biết: “Lâu nay, ngân sách nhà nước vẫn hỗ trợ phần lớn cho công tác TGVCXL rác sinh hoạt. Phần phí vệ sinh môi trường thu được từ các hộ dân không đáng kể, chỉ có tính chất hỗ trợ dịch vụ công ích. Về nguyên tắc, Điều 4 Luật Bảo vệ môi trường hiện hành quy định “... Tổ chức, hộ gia đình, cá nhân sử dụng thành phần môi trường, được hưởng lợi từ môi trường có nghĩa vụ đóng góp tài chính cho bảo vệ môi trường. Tổ chức, hộ gia đình, cá nhân gây ô nhiễm, sự cố và suy thoái môi trường phải khắc phục, bồi thường thiệt hại và trách nhiệm khác theo quy định của pháp luật”. Về bản chất, việc thu tiền dịch vụ chính là người dân phải có trách nhiệm bỏ tiền trả cho hoạt động TGVCXL rác do mình xả thải ra môi trường. Vì thế, giá dịch vụ theo lộ trình phải được tính đúng, tính đủ chi phí cho hoạt động TGVCXL rác thải sinh hoạt, tiến tới giảm dần phần hỗ trợ từ ngân sách nhà nước.

Trước những vướng mắc từ cơ sở, Phó Chủ tịch UBND TP Bắc Giang Nguyễn Văn Thạo cho biết, so với việc thu phí trước đây, giá dịch vụ tăng gấp nhiều lần sẽ không tránh khỏi phản ứng từ phía người dân mặc dù trong khung giá theo quy định của UBND tỉnh, TP đã nghiên cứu, lựa chọn áp mức trung bình. TP cũng đã lường trước những khó khăn, đặc biệt là thời gian đầu triển khai thu giá dịch vụ TGVCXL rác thải sinh hoạt nên tập trung cao cho công tác chỉ đạo, đồng thời nắm bắt để kịp thời hướng dẫn, tháo gỡ vướng mắc.

Trước mắt UBND, các ngành liên quan, tổ chức đoàn thể, MTTQ TP và các phường, xã tích cực tuyên truyền, vận động để nhân dân hiểu rõ và đồng thuận thực hiện. Phòng Tài chính - Kế hoạch TP tổ chức hướng dẫn cán bộ cơ sở ghi hóa đơn; bước đầu sử dụng hình thức phiếu thu, thu theo danh sách, ghi hóa đơn sau để giúp cán bộ cơ sở làm quen, tránh nhầm lẫn. Bên cạnh đó, có ý kiến cho rằng để công tác thu đạt kết quả cao, TP và các phường, xã cần tuyên truyền bằng nhiều hình thức như trực quan, niêm yết công khai, phát tờ gấp, truyền thanh; đặc biệt cần nâng cao chất lượng dịch vụ TGVCXL rác thải sinh hoạt trên địa bàn, quan tâm cải thiện thu nhập, đời sống của đội ngũ nhân viên vệ sinh.

Kim Hiếu