Triển lãm “Ngũ Hình 2”: Từ chiều sâu văn hóa truyền thống đến sáng tạo đương đại

Chủ nhật: 20:24 ngày 03/08/2025

Triển lãm “Ngũ Hình 2” là một thử nghiệm nghệ thuật lấy cảm hứng từ mỹ thuật dân gian, thể hiện bằng kỹ thuật tạo hình hiện đại. Ở đó, mỗi tác phẩm không chỉ là một vật phẩm nghệ thuật mà còn là lời đối thoại với di sản, với cộng đồng và với nhịp sống đương đại.

Hướng tới kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám (19/8/1945 – 19/8/2025) và Quốc khánh 2/9, Trung tâm Hoạt động Văn hóa Khoa học Văn Miếu – Quốc Tử Giám phối hợp cùng nhóm họa sĩ “Ngũ Hình” tổ chức Triển lãm mỹ thuật “Ngũ Hình 2” tại Di tích quốc gia đặc biệt Văn Miếu – Quốc Tử Giám. Triển lãm bắt đầu từ ngày 2 đến ngày 13/8/2025.

Một du khách nước ngoài chăm chú trước một tác phẩm trưng bày tại triển lãm.

Đây là lần thứ hai nhóm nghệ sĩ "Ngũ Hình" trở lại không gian nhà Tiền Đường của Văn Miếu - Quốc Tử Giám. Triển lãm mang theo 25 tác phẩm hội họa với cảm hứng chủ đạo từ thiên nhiên, văn hóa và con người Việt Nam.

Các tác phẩm là kết tinh sáng tạo của 5 họa sĩ và kiến trúc sư: Bùi Hải Nam, Trường Thịnh, Nguyễn Đức Phương, Phạm Duy Quỳnh và Trần Minh Tuấn - những người đồng điệu trong cảm thức văn hóa truyền thống, nhưng đa thanh về ngôn ngữ tạo hình.

Nếu trong văn hóa Việt Nam có ngũ sắc (năm màu), ngũ vị (năm vị), ngũ cung (năm âm), ngũ phương (5 hướng) thì trong mỹ thuật cổ truyền cũng tồn tại khái niệm ngũ hình – năm hình dạng cơ bản gắn với ngũ hành: Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ. Mỗi hình khối tròn, vuông, tam giác, lượn sóng, chữ nhật không chỉ mang giá trị tạo hình mà còn hàm chứa triết lý phương Đông về sự vận động, chuyển hóa và cân bằng trong đời sống.

Tên gọi “Ngũ Hình” vì thế không đơn thuần là con số hay hình học, mà là định hướng tư duy nghệ thuật của nhóm: Lấy nền tảng cơ bản tạo hình, khai thác chiều sâu văn hóa truyền thống, chuyển hóa thành chất liệu sáng tạo đương đại.

Các tác phẩm triển lãm là sự kết hợp giữa đường nét dân gian và hình khối hiện đại, giữa bảng màu truyền thống, nhịp điệu thị giác mới mẻ, thể hiện tinh thần tiếp biến linh hoạt, không rập khuôn.

Họa sĩ Trần Minh Tuấn giới thiệu tranh với các khán giả trẻ.

Phó Giám đốc Trung tâm Hoạt động Văn hóa Khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám Nguyễn Liên Hương khẳng định: Văn Miếu - Quốc Tử Giám là không gian văn hóa, lịch sử đặc biệt, biểu tượng cho truyền thống hiếu học và tôn sư trọng đạo của dân tộc. Trong kỷ nguyên mới, đơn vị luôn nỗ lực đưa Văn Miếu - Quốc Tử Giám trở thành một không gian văn hóa mở, nơi tinh hoa xưa gặp gỡ sức sáng tạo hôm nay.

25 tác phẩm của nhóm họa sĩ là những biểu đạt cá nhân, nhưng cùng hướng về một mẫu số chung: vẻ đẹp thuần Việt trong tự nhiên, con người, lối sống. Điểm chung là tất cả đều đặt con người và thiên nhiên làm trung tâm, xem văn hóa truyền thống là mạch nguồn sáng tạo. Dù mỗi họa sĩ một phong cách, triển lãm vẫn toát lên sự hài hòa trong tư tưởng nghệ thuật – hướng tới sự tĩnh tại, gắn kết và bền vững.

Trong dòng chảy của mỹ thuật đương đại Việt Nam, những triển lãm như “Ngũ Hình 2” góp phần gợi mở hướng đi dung hòa giữa bản sắc truyền thống và tư duy nghệ thuật hiện đại. Đó cũng là minh chứng cho vai trò ngày càng rõ nét của Văn Miếu – Quốc Tử Giám trong tư cách một thiết chế văn hóa sáng tạo, nơi bảo tồn ký ức nhưng không đóng kín, mà luôn cởi mở với đổi mới và sáng tạo.