Áp dụng công nghệ số vào hoạt động Đội: Mở rộng không gian học tập cho thiếu nhi

Chủ nhật: 07:37 ngày 14/12/2025

BẮC NINH - Trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ, nhiều liên đội, nhà trường trong tỉnh Bắc Ninh đã chủ động áp dụng công nghệ số vào sinh hoạt Đội và hoạt động giáo dục cho thiếu nhi. Những mô hình mới, cách làm sáng tạo và các sản phẩm truyền thông số mở ra không gian trải nghiệm phong phú, sinh động, giúp học sinh tiếp cận kiến thức một cách tự nhiên, hấp dẫn, đồng thời nâng cao năng lực số cho các em - những công dân thời đại mới.

Trải nghiệm trực quan, sinh động

Sinh hoạt Ðội theo hình thức chuyển đổi số là sáng kiến của Hội đồng Ðội Trung ương. Hoạt động này được triển khai từ năm 2024 nhằm nâng cao nhận thức, định hướng cho học sinh trong nhà trường phục vụ việc nghiên cứu, học tập, giải trí lành mạnh, thiết thực, an toàn.

Học sinh Trường Trung học cơ sở Hoàng Hoa Thám (phường Bắc Giang) sinh hoạt Đội theo hình thức chuyển đổi số.

Liên đội Trường Trung học cơ sở Hoàng Hoa Thám (phường Bắc Giang) là một trong những đơn vị triển khai sớm và hiệu quả rõ rệt. Từ năm 2024, 100% đội viên được cấp tài khoản để tham gia sinh hoạt Đội với các nội dung: Sinh hoạt dưới cờ trực tuyến; tham gia trò chơi số, sinh hoạt chi đội thông qua nền tảng số. Trong đó, nổi bật là trò chơi “Hành trình liên lạc”, tái hiện những nhiệm vụ mà các đội viên đầu tiên của tổ chức Đội đã thực hiện để hỗ trợ cán bộ cách mạng. Em Vũ Minh Tuấn, học sinh lớp 9A2 cho biết: “Học lịch sử Đội qua các trò chơi số vừa trực quan, sinh động, vừa giúp em dễ dàng tiếp thu kiến thức hơn so với cách học truyền thống”.

Theo cô giáo Trần Thanh Phương, Hiệu trưởng nhà trường, việc ứng dụng công nghệ số vào dạy học, công tác Đội và phong trào thiếu nhi đã mang lại hiệu quả rõ rệt, đặc biệt trong tuyên truyền và tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Thời gian tới, nhà trường tiếp tục ứng dụng công nghệ để theo dõi tiến độ học tập, phân tích dữ liệu học sinh, xây dựng học liệu số và cải tiến quy trình đánh giá…

Không chỉ trong sinh hoạt Đội, công nghệ số, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI) đã trở thành công cụ hỗ trợ hiệu quả trong công tác giáo dục kỹ năng sống tại các trường học. Cô giáo Đỗ Thị Thanh Thủy, Tổng phụ trách Đội Trường Trung học cơ sở Tư Mại (phường Cảnh Thụy) thường xuyên sử dụng AI để sản xuất các video, infographic khuyến cáo về những nguy cơ tai nạn thương tích phổ biến như đuối nước, ngã, bỏng, điện giật, tai nạn giao thông… cho học sinh. Các sản phẩm này được thiết kế với hình ảnh sống động, lời thoại dễ hiểu, giúp truyền tải kiến thức một cách gần gũi, hấp dẫn và nhận được nhiều phản hồi tích cực từ học sinh, phụ huynh.

Cô Thủy thông tin: “Thay vì làm thủ công, tôi dùng ChatGPT để xây dựng kịch bản, Voicemaker tạo giọng lồng tiếng tự nhiên và CapCut dựng video. AI giúp rút ngắn thời gian rất nhiều nhưng chất lượng sản phẩm lại tốt với âm thanh, hình ảnh hấp dẫn, phù hợp tâm lý thiếu nhi. Nhiều phụ huynh chia sẻ, họ thường xem video cùng con để cùng ghi nhớ các kỹ năng an toàn”.

Có thể thấy, ứng dụng công nghệ số, chuyển đổi số giúp đổi mới hình thức sinh hoạt Đội, tổ chức các hoạt động cho thiếu nhi; tạo phương thức giáo dục mới, linh hoạt và hiệu quả hơn trong nhà trường. Từ đó, góp phần rút ngắn khoảng cách giữa kiến thức và trải nghiệm thực tiễn, biến những nội dung khô khan thành hoạt động trực quan, sinh động để các em nắm bắt kiến thức dễ dàng hơn, hình thành kỹ năng số, tư duy phản biện và khả năng tự học.

Tạo môi trường học tập, sinh hoạt chủ động

Nhận thức vai trò của chuyển đổi số trong công tác Đoàn, Đội và sự phát triển mạnh mẽ của AI, Tỉnh đoàn, Hội đồng Đội Bắc Ninh xác định việc nâng cao năng lực số cho cán bộ, đoàn viên và thiếu nhi là nhiệm vụ trọng tâm trong giai đoạn hiện nay. Các cấp bộ Đoàn, Đội đã có nhiều sáng tạo trong việc tổ chức các sân chơi và hoạt động trải nghiệm số như: Ngày hội STEM, Hội thi Tin học trẻ, Cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng; thi trực tuyến kể chuyện, đọc sách, tìm hiểu lịch sử-văn hóa - truyền thống. Hoạt động “Số hóa thông tin tên trường” với chủ đề “Tự hào truyền thống trường em” được triển khai tại 80% liên đội, nhận được sự hưởng ứng tích cực từ đông đảo học sinh. Qua đó giúp các em biết vận dụng công nghệ để khám phá và kể lại câu chuyện về ngôi trường mình theo cách sáng tạo.

Năm 2025, Hội đồng Đội tỉnh Bắc Ninh triển khai công trình “Bản đồ số Nghìn việc tốt”, tạo phong trào thi đua sôi nổi trong đội viên, thiếu niên và nhi đồng toàn tỉnh. Thông qua nền tảng số, mỗi việc tốt của học sinh được ghi nhận bằng một bức ảnh, tạo thành “bản đồ việc tốt”. Mỗi bức ảnh được quy đổi thành 1 nghìn đồng đóng góp vào Quỹ học bổng “Nâng bước chân em tới trường” và công trình “Góc học tập cho em”. Đây là cách làm mới, kết hợp giữa công nghệ và hoạt động thiện nguyện nhằm giáo dục học sinh tinh thần sẻ chia. Công trình đã ghi nhận hơn 1 triệu bức ảnh, tương đương hơn một triệu việc tốt được thực hiện bởi thanh thiếu nhi toàn tỉnh.

Từ những mô hình và kết quả đạt được có thể thấy chuyển đổi số đang tác động mạnh mẽ đến hoạt động Đội và giáo dục thiếu nhi tại Bắc Ninh. Tuy nhiên, để phát huy hiệu quả sâu rộng hơn, các cấp bộ Đoàn, Đội đã xác định những định hướng trọng tâm trong thời gian tới. Theo đồng chí Giáp Thị Ngân Hoa, Phó Trưởng Ban Công tác Đoàn và thanh thiếu nhi (Ủy ban MTTQ tỉnh), Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Đội tỉnh, tổ chức Đoàn, Đội các cấp trong tỉnh sẽ tiếp tục sản xuất các nội dung giáo dục số như video AI, trò chơi tương tác và các học liệu đa phương tiện phục vụ giáo dục kỹ năng sống và truyền thống. Đồng thời chú trọng bồi dưỡng kỹ năng số cho cán bộ Đoàn, Đội và giáo viên Tổng phụ trách để nâng cao khả năng tổ chức hoạt động số an toàn, hiệu quả. Việc xây dựng kho dữ liệu số phục vụ thiếu nhi được đẩy mạnh nhằm tạo môi trường học tập mở giúp các em học mọi lúc, mọi nơi. Các sân chơi STEM, công nghệ, tin học được mở rộng để khuyến khích tư duy sáng tạo, khả năng tiếp cận tri thức khoa học hiện đại cho học sinh.

Bài, ảnh: Thu Thủy