Đức mua tên lửa đạn đạo arrow: Tái định hình nền tảng phòng thủ
BẮC NINH - Việc Đức chính thức tiếp nhận và triển khai hệ thống phòng thủ tên lửa đạn đạo Arrow 3 của Israel đánh dấu bước ngoặt quan trọng không chỉ trong chiến lược quốc phòng của Berlin, mà còn trong cấu trúc an ninh vốn đang biến động mạnh mẽ của châu Âu.
Trước những biến động về môi trường an ninh tại khu vực, các quốc gia châu Âu buộc phải nhìn lại khả năng phòng thủ của mình - và phải thừa nhận rằng khoảng trống trong năng lực phòng không - phòng thủ tên lửa của lục địa này chưa bao giờ rõ ràng đến thế.
![]() |
|
Hệ thống phòng thủ tên lửa đạn đạo Arrow 3 xuất hiện tại Căn cứ không quân Annaburger Heide - miền Đông nước Đức, ngày 3/12/2025 (Ảnh: AFP). |
Trong bối cảnh đó, việc Đức quyết định chi khoảng 3,6 tỷ USD để mua hệ thống phòng thủ tên lửa Arrow 3 - thương vụ xuất khẩu quốc phòng lớn nhất trong lịch sử Israel - không chỉ là một lựa chọn kỹ thuật quân sự đơn thuần. Đó là một tuyên bố chính trị, một nỗ lực chiến lược nhằm tái định hình nền tảng phòng thủ của Đức và cả châu Âu trong thời đại mà chiến tranh tên lửa đã trở thành chuẩn mực mới.
Sau nhiều thập kỷ tin rằng chiến tranh quy mô lớn đã lùi vào dĩ vãng, châu Âu buộc phải đối diện thực tế rằng những mối đe dọa quân sự truyền thống đang quay trở lại. Từ năm 2023 đến nay, hàng loạt vụ máy bay không người lái và chiến đấu cơ không xác định nguồn gốc xâm phạm không phận Ba Lan, Romania, Estonia và Litva liên tục gây báo động. Các quốc gia NATO ở châu Âu vì vậy phải tăng cường triển khai lực lượng và mở chiến dịch Eastern Sentry nhằm củng cố năng lực bảo vệ không phận tại sườn phía Đông.
Trong xung đột tại Ukraine, việc sử dụng dày đặc các loại tên lửa đạn đạo, tên lửa hành trình và UAV đã cho thấy hệ thống phòng thủ tên lửa hiện có của châu Âu gặp nhiều hạn chế khi đối diện những đợt tấn công quy mô lớn. Các hệ thống như PATRIOT hay IRIS-T SLM dù rất hiệu quả, nhưng chủ yếu phù hợp với mục tiêu tầm ngắn và tầm trung, chưa đủ để bảo vệ một khu vực rộng lớn trước các mối đe dọa tầm xa. Vì vậy, nhu cầu một lớp phòng thủ “vòm” ở tầm cao hơn, có khả năng đánh chặn bên ngoài khí quyển, trở thành ưu tiên hàng đầu. Và Arrow 3 chính là câu trả lời.
Arrow 3 là sản phẩm hợp tác giữa Mỹ và Israel, được thiết kế để đánh chặn các tên lửa đạn đạo tầm xa ở ngoài tầng khí quyển. Khác với Arrow 2 - vốn hoạt động trong khí quyển để đối phó tên lửa tầm trung - Arrow 3 cho phép phát hiện và tiêu diệt mục tiêu từ khoảng cách rất lớn, giảm đáng kể khả năng mảnh vỡ tên lửa rơi xuống lãnh thổ được bảo vệ.
Hệ thống này không chỉ đã được kiểm nghiệm thực tế sau khi đánh chặn tên lửa Iran trong các đợt tấn công năm 2024 và 2025, mà còn chứng minh tỷ lệ thành công đáng nể. Thực tế đó mang lại cho Đức một niềm tin vững chắc: họ đang mua một công nghệ đã chứng minh hiệu quả trong chiến tranh hiện đại, chứ không phải một dự án thử nghiệm.
Ngoài ra, đối với Berlin, Arrow 3 còn là mảnh ghép thượng tầng của hệ thống phòng thủ đa tầng mà Đức đang xây dựng. Khi kết hợp với PATRIOT, IRIS-T SLM và các radar hiện có, nước Đức sẽ tạo được một mạng lưới phòng thủ nhiều lớp, tương tự như mô hình Israel đã sử dụng để đối phó mưa tên lửa trong nhiều năm.
Trong bối cảnh các mối đe dọa tên lửa tầm xa ngày càng gia tăng, với nhiều cuộc thử nghiệm tên lửa hành trình, siêu thanh và đạn đạo từ các quốc gia bên ngoài châu Âu, Arrow 3 mang lại cho Đức khả năng bảo vệ một khu vực rộng lớn - thậm chí bao phủ cả một phần lãnh thổ các nước láng giềng. Chính năng lực này khiến Arrow 3 trở thành “tài sản chiến lược độc nhất” trong mắt nhiều đồng minh châu Âu.
Về phía Israel, đây không chỉ là thương vụ quốc phòng lớn nhất trong lịch sử nước này, mà còn là cơ hội để tăng cường vị thế chiến lược tại châu Âu. Sau giai đoạn khó khăn vì nhiều nước châu Âu tạm dừng chuyển giao vũ khí liên quan đến cuộc chiến ở Gaza, việc Đức đặt niềm tin vào Arrow 3 giúp Israel mở lại cánh cửa hợp tác quốc phòng với lục địa già.
Ngoài Arrow 3, Đức cũng đã đặt mua tên lửa chống tăng Spike, đồng thời dự kiến tiếp tục mở rộng và duy trì đội bay drone Heron do Israel sản xuất. Tổng vụ trưởng Bộ Quốc phòng Israel Amir Baram nhấn mạnh rằng đây mới chỉ là khởi đầu, và hợp tác hai bên sẽ tiếp tục mở rộng “trên không, trên bộ và cả trong không gian”.
Như vậy, thương vụ này không chỉ có ý nghĩa quân sự mà còn mang tính ngoại giao sâu sắc, giúp Israel gắn kết chặt hơn với châu Âu trong bối cảnh khu vực Trung Đông vẫn đầy biến động.
Cùng với Đức, các quốc gia NATO ở châu Âu từng bước nhận ra rằng họ cần nhiều hơn các hệ thống phòng không tầm gần. Việc các đợt tấn công bằng tên lửa và UAV nhằm vào Ukraine diễn ra với cường độ ngày càng cao đã phơi bày sự mất cân bằng nghiêm trọng trong năng lực phòng thủ của toàn châu Âu. Chính vì vậy, châu Âu đã khởi động Sáng kiến Lá chắn Bầu trời châu Âu (ESSI) nhằm xây dựng hệ thống phòng thủ nhiều tầng chống lại tên lửa và máy bay không người lái. Arrow 3 sẽ đóng vai trò tầng cao nhất trong sáng kiến này, bao quát khu vực rộng lớn và bảo vệ các trung tâm trọng yếu của châu Âu.
| Quyết định của Đức mua Arrow 3 không chỉ là phản ứng trước những mối đe dọa tên lửa ngày càng phức tạp quanh châu Âu, mà còn mang ý nghĩa biểu tượng cho sự chuyển mình của lục địa này: Từ tư thế phòng thủ bị động sang chủ động xây dựng năng lực răn đe tầm xa. Đây là bước đi quan trọng trong quá trình tái thiết cấu trúc an ninh châu Âu sau nhiều năm phụ thuộc quá nhiều vào Mỹ. |
Tuy vậy, câu hỏi đặt ra là liệu chỉ với Arrow 3, châu Âu đã đủ an toàn? Câu trả lời gần như chắc chắn là chưa. Arrow 3 chỉ là một mắt xích trong mạng lưới phòng thủ nhiều tầng mà châu Âu cần xây dựng. Lục địa này vẫn phải trang bị thêm nhiều hệ thống khác từ Mỹ và Israel, nhất là khi chiến trường Ukraine đã chứng minh khả năng xuất hiện những đợt tấn công bằng hàng trăm tên lửa trong cùng một thời điểm.
Sự xuất hiện của Arrow 3 tại Đức tạo ra nhiều tác động sâu rộng: Thứ nhất, hệ thống này góp phần củng cố đáng kể năng lực phòng thủ của NATO, đặc biệt ở sườn phía đông - khu vực vốn được xem là nhạy cảm nhất trước các mối đe dọa tên lửa tầm xa. Với khả năng đánh chặn ở tầng khí quyển cao, Arrow 3 không chỉ bảo vệ lãnh thổ Đức mà còn có thể mở rộng phạm vi bao phủ sang một phần không phận Ba Lan, Séc hay Hà Lan.
Thứ hai, việc Đức chủ động tăng cường năng lực phòng thủ giúp giảm áp lực lên Mỹ. Trong Chiến lược An ninh Quốc gia mới, Washington nhấn mạnh rằng châu Âu cần tự đảm nhận vai trò lớn hơn trong bảo vệ chính mình. Sự đầu tư mạnh mẽ của Berlin là minh chứng cho sự chuyển biến thực chất trong tư duy phòng thủ của châu Âu.
Thứ ba, Arrow 3 góp phần nâng cao khả năng răn đe chiến lược. Một hệ thống có khả năng đánh chặn tên lửa tầm xa khiến bất kỳ hành động quân sự phiêu lưu nào nhằm vào châu Âu đều phải đối mặt với chi phí và rủi ro lớn hơn đáng kể. Đây là yếu tố quan trọng để duy trì ổn định và ngăn ngừa xung đột trong khu vực.
Thứ tư, sự xuất hiện của Arrow 3 thúc đẩy quá trình hợp nhất công nghệ quốc phòng trong NATO. Khi các hệ thống của Mỹ, Đức và Israel được tích hợp, liên minh buộc phải xây dựng một mạng lưới liên kết thống nhất giữa các “cảm biến và hỏa lực.” Điều này giúp tăng khả năng phối hợp, rút ngắn thời gian phản ứng và nâng cao hiệu quả tác chiến trong mọi tình huống khẩn cấp.
Dù Arrow 3 đánh dấu bước tiến quan trọng trong nỗ lực tăng cường phòng thủ, châu Âu vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức không nhỏ. Công nghiệp quốc phòng của lục địa này chưa đủ khả năng mở rộng sản xuất với tốc độ cần thiết để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng. Trong khi đó, Israel - nhà cung cấp chính của hệ thống - cũng phải duy trì công suất cho nhu cầu tự vệ của họ, nhất là trong bối cảnh Iran đang đẩy nhanh quá trình tái xây dựng kho tên lửa với sự hỗ trợ từ bên ngoài. Bên cạnh đó, việc tích hợp các hệ thống phòng thủ phức tạp giữa nhiều quốc gia NATO là một nhiệm vụ đòi hỏi thời gian, ngân sách và những tiêu chuẩn kỹ thuật thống nhất. Ngay cả sau khi hệ thống được triển khai, nhu cầu huấn luyện và vận hành lâu dài vẫn là gánh nặng đáng kể đối với quân đội Đức.
Tất cả những yếu tố ấy cho thấy Arrow 3 chỉ là điểm khởi đầu. Để hình thành một “lá chắn châu Âu” đúng nghĩa, lục địa này vẫn cần thêm rất nhiều nỗ lực, đầu tư và sự phối hợp chặt chẽ trong những năm tới.
Quyết định của Đức mua Arrow 3 không chỉ là phản ứng trước những mối đe dọa tên lửa ngày càng phức tạp quanh châu Âu, mà còn mang ý nghĩa biểu tượng cho sự chuyển mình của lục địa này: Từ tư thế phòng thủ bị động sang chủ động xây dựng năng lực răn đe tầm xa. Đây là bước đi quan trọng trong quá trình tái thiết cấu trúc an ninh châu Âu sau nhiều năm phụ thuộc quá nhiều vào Mỹ.
Arrow 3 không phải là giải pháp duy nhất, nhưng nó là viên gạch đầu tiên đặt nền móng cho một mạng lưới phòng thủ tên lửa hiện đại, đa tầng, hiệu quả và gắn kết hơn. Trong bối cảnh an ninh châu Âu đang bị thử thách nặng nề, sự xuất hiện của Arrow 3 tại Đức là tín hiệu cho thấy lục địa này đã thức tỉnh và sẵn sàng hành động để tự bảo vệ mình.
Bắc Ninh














Ý kiến bạn đọc (0)