Chưa rõ mức độ đến đâu nhưng có cơ sở để tin đó là sự thực.

Hàng chục năm học ngoại ngữ phổ thông, thêm mấy năm đại học có bằng cử nhân là đứng trên bục giảng làm thầy. Nếu ai đó đi học ngoại ngữ sẽ thấy khả năng truyền thụ kiến thức nghe, đọc, viết của mỗi thầy mỗi khác. Việc truyền đạt như thế cứ từ thế hệ học sinh này đến học sinh khác và ra trường với “học bạ đẹp”. 

Chính thầy, cô bây giờ cũng là thành quả đào tạo của lớp trước chứ có phải thần đồng đâu mà tự dưng biết đọc, biết viết. Chỉ có điều buồn là vào hoàn cảnh cụ thể, khi đứng trước khách Tây mà xì xồ không ai hiểu ai mới té ngửa không biết mình học cái gì, nói cái gì và lại dạy cái gì suốt chục năm qua. Giờ có phần mềm điện tử công nghệ hoặc trước người nước ngoài thực thụ mới thấy không nghe, không nói được. Biết rõ thực trạng đó nhưng giờ đây lớp lớp học trò vẫn phải học thầy ấy, phương pháp đó chưa biết bao giờ mới kết thúc.

Làm gì để lấp lỗ hổng đó? Khoan hãy nói đến chuyện bằng giả, bằng thật mà chỉ nói đến phương pháp đào tạo của nhà trường ta chưa thiết thực, học sinh sinh viên ra trường ít có người tự tin, khẳng định ngay năng lực của mình trong cuộc sống. 

Sau khi được tuyển dụng vào làm việc, nhất là các cơ quan nhà nước, việc đầu tiên là phải đào tạo bồi dưỡng cả kiến thức và kỹ năng tác nghiệp, trong số đó có cả những người đã có bằng trên đại học. Vấn đề xác định mục tiêu học tập và đào tạo sau khi ra trường sẽ làm được gì đang là yêu cầu của học sinh, sinh viên và mỗi nhà trường. 

Có thể yên tâm khi thực tế xuất hiện những mô hình trung tâm ứng dụng trong trường đại học, cao đẳng. Hệ thống trường đại học nông nghiệp, các trường kỹ thuật và giáo dục đã có cơ sở thực hành ngay trong trường. 

Đối tượng, môi trường thực hành gần gũi với môi trường làm việc sau này nên khi ra trường các em yên tâm tác nghiệp bài bản, thuần thục ngay và chắc chắn hiệu suất công tác sẽ tốt hơn. Không có cơ sở thực hành, thiếu kiến thức, kỹ năng thực tế là những lỗi đào tạo nhân lực cần được nghiên cứu, điều chỉnh hợp lý. Tình trạng bằng thật, trình độ thật nhưng không cập được với thực tiễn đang là vấn đề nhức nhối, không chỉ làm khó cho nhà quản lý mà gây phiền toái cho chính người lao động hiện nay.

Lan Hương