Nhưng cũng lợi dụng sự thông thoáng đó, cách đây chưa lâu hiện tượng nhiều cá nhân, tập thể đứng ra thành lập doanh nghiệp nhằm trục lợi bằng cách mua bán hoá đơn giá trị gia tăng diễn ra khá phổ biến. Hoặc doanh nghiệp lợi dụng những kẽ hở trong quản lý nhà nước để chiếm dụng vốn, tài sản, thậm chí lừa đảo. 

Khi bị “bóc mẽ” hoặc bị siết chặt quản lý hơn, có nguy cơ bị “sờ gáy” các doanh nghiệp loại này đã tự giải tán, “lặn mất tăm” nên có thời điểm hiện tượng “doanh nghiệp ma” phổ biến là vì vậy. Tình trạng đó cũng khiến cơ quan nhà nước gặp rất nhiều khó khăn trong quản lý, gây thiệt hại cho cá nhân và nền kinh tế, ảnh hưởng chung đến uy tín, hình ảnh của giới doanh nhân, doanh nghiệp. 

Điều đáng nói là trong khi nhiều người lợi dụng những kẽ hở của luật pháp thành lập doanh nghiệp để trục lợi thì cũng có hiện tượng nhiều người ngại thành lập doanh nghiệp mặc dù có đủ điều kiện. Lý giải về điều đó, không ít người cho rằng thành lập doanh nghiệp “khó làm ăn”, nay cơ quan này, mai cơ quan khác đến “nhòm ngó” rồi phải đóng thuế cho nhà nước, đóng bảo hiểm cho người lao động, sổ sách chứng từ kế toán... Cứ làm ăn theo kiểu tự do lại có cái hay, có việc thì làm, ăn chia với đối tác, người làm thuê sòng phẳng theo thoả thuận là được, xong việc là hết trách nhiệm, không có gì ràng buộc. 

Nhìn sâu vào hiện tượng này thì thấy đây cũng là sự trục lợi mà nhà nước và các cơ quan chức năng chưa có biện pháp nào quản lý được. Cũng chính vì thế, những tập thể, các nhân làm ăn kinh doanh theo phương thức này mặc dù có thể khá phát đạt nhưng vẫn thiếu chuyên nghiệp ở nhiều khâu, rất khó tiếp cận với các chính sách hỗ trợ của Nhà nước và vi phạm là phổ biến, đặc biệt về chính sách lao động, an toàn cháy nổ, bảo vệ môi trường... Nhà nước cũng rất khó để thu được bất kỳ một khoản thuế hay phí nào từ những đối tượng này. Ngay cả khi vi phạm cũng rất khó xác định, truy cứu trách nhiệm. 

Phải chăng đây cũng là kẽ hở hay khiếm khuyết trong quản lý nhà nước khiến người dân chưa thực sự tin tưởng và tìm thấy sự khích lệ để phát triển khi mình trở thành doanh nhân, doanh nhiệp?

Lâm Dũng