Đại diện lãnh đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tặng quà cô dâu, chú rể trong đám cưới điểm thực hiện nếp sống văn minh tại xã Hoàng An (Hiệp Hòa)  Ảnh: Phương Nhung

Mới dừng ở mô hình

Từ khoảng năm 2010 trở lại đây, Bắc Giang xuất hiện mô hình cưới văn minh, tiết kiệm, bảo tồn truyền thống văn hóa dân tộc do ngành văn hóa tỉnh và đoàn thanh niên xây dựng. Ví dụ như: “Cưới văn minh, tiết kiệm" mời ít khách, làm ít cỗ của Đoàn thanh niên các xã: Lão Hộ, Quỳnh Sơn, Cảnh Thụy (Yên Dũng); "Đám cưới an toàn giao thông" ở các xã: Việt Ngọc, Tân Trung, Quang Tiến, Đại Hóa, Cao Thượng (Tân Yên); cưới theo nếp sống văn minh kết hợp bảo tồn nét đẹp truyền thống của đồng bào các dân tộc thiểu số ở các xã Kiên Lao), Trù Hựu, Giáp Sơn (Lục Ngạn). Huyện Lạng Giang có đợt vận động đoàn viên thanh niên đội mũ bảo hiểm khi đưa đón dâu bằng xe máy. 

Dùng thiếp báo hỷ, tiệc ngọt tại TP Bắc Giang. Ngoài ra, Trung tâm Văn hóa - Điện ảnh tỉnh xây dựng mô hình cưới theo nếp sống mới, làm cỗ ít, cô dâu mặc áo dài truyền thống, có nghi lễ trồng cây xanh nơi công cộng, đặt vòng hoa tại Đài tưởng niệm Công viên Ngô Gia Tự (TP Bắc Giang), đại diện chính quyền trao giấy kết hôn...

Theo đánh giá của ngành chuyên môn và các đơn vị, địa phương liên quan, các mô hình đám cưới văn minh, tiết kiệm kể trên chỉ thực sự sôi động khi mới gây dựng, phát động mà chưa được duy trì, nhân rộng lâu dài. Anh Phạm Kiều Hưng, Bí thư Thành đoàn Bắc Giang cho biết, trước đây trên địa bàn TP xuất hiện một số đám cưới mẫu tổ chức gọn nhẹ, mời ít khách, có đám cưới làm tiệc ngọt nhưng từ khá lâu chưa có thêm mô hình tương tự. 

Bí thư Đoàn xã Lão Hộ (Yên Dũng) Trần Văn Dũng cũng cho rằng đám cưới văn minh trên địa bàn xã chưa được nhân dân hưởng ứng mạnh mẽ. Còn đối với đồng bào dân tộc thiểu số, theo ông Vũ Hồng Bàng, Giám đốc Trung tâm Văn hóa - Điện ảnh tỉnh, do người dân một số vùng không còn giữ được nghề làm trang phục truyền thống hoặc bị thất truyền các làn điệu dân ca, cách chơi nhạc cụ dân tộc dẫn đến khó thực hiện theo các đám cưới mẫu đã được Trung tâm tổ chức trước đây.

Tiếp tục tuyên truyền, vận động

Nhằm tạo sức lan tỏa từ mô hình đám cưới văn minh, tiết kiệm, năm nay, Ban Chỉ đạo phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa tỉnh” yêu cầu mỗi huyện, TP xây dựng từ 1 đến 2 đám cưới mẫu thực sự tiêu biểu, phù hợp với phong tục, tập quán, trên cơ sở đó tổ chức nhân rộng đến từng thôn, xã. Đến nay, huyện Hiệp Hòa đã tổ chức thành công một đám cưới điểm tại xã Hoàng Vân, Ban Chỉ đạo phong trào cấp tỉnh đã có văn bản đôn đốc các địa phương khác thực hiện. 

Theo ông Nguyễn Đắc Hồng, Trưởng Phòng Xây dựng nếp sống Văn hóa và Gia đình (Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch), do đám cưới mẫu trước đây còn nặng tính hình thức, chưa xuất phát từ nhu cầu thực tiễn của nhân dân, một số nghi lễ còn rườm rà, công tác tuyên truyền, vận động chưa thường xuyên, liên tục nên hiệu quả chưa cao. Việc cưới là phong tục tập quán đã ăn sâu vào nếp sống, nếp nghĩ của nhiều thế hệ nên cần có thời gian để thay đổi. Hơn nữa, gần đây xuất hiện một số đám cưới của gia đình cán bộ, đảng viên tổ chức mời nhiều khách, dựng rạp lấn chiếm vỉa hè, lòng đường đã khiến dư luận không đồng tình.

Cũng theo đại diện cơ quan chức năng, do việc cưới là phong tục tập quán nên việc tuyên truyền, vận động là một trong những giải pháp chính cần được các địa phương quan tâm. Bên cạnh yêu cầu các huyện, TP lựa chọn, xây dựng mô hình và tổ chức đám cưới mẫu văn minh, tiết kiệm, với phương châm “mưa dầm thấm lâu”, Ban Chỉ đạo phong trào cấp tỉnh còn yêu cầu đẩy mạnh tuyên truyền vận động nhân dân thực hiện nghiêm quy định nếp sống văn minh trong tổ chức đám cưới. 

Tháng 4 vừa qua, Chủ tịch UBND tỉnh đã ban hành Chỉ thị về việc thực hiện nghiêm các quy định về nếp sống văn minh trong việc cưới trên địa bàn tỉnh. Trong đó giao Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tham mưu Chủ tịch UBND tỉnh có văn bản phê bình địa phương, thủ trưởng cơ quan, đơn vị có cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, hộ gia đình tổ chức đám cưới lãng phí, vụ lợi, dựng rạp lấn chiếm vỉa hè, lòng đường, sử dụng loa đài quá to; tổ chức trao quà cưới phô trương gây phản cảm, vi phạm trật tự an toàn giao thông, ăn uống linh đình nhiều ngày, cưới nhiều nơi, mời nhiều khách.

Ban Chỉ đạo phong trào cấp tỉnh cũng kiên quyết không công nhận danh hiệu văn hóa đối với các gia đình, khu dân cư, xã, phường, thị trấn và không khen thưởng Ban Chỉ đạo phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” cấp huyện nếu có đám cưới phô trương, gây dư luận không tốt.

Nguyễn Hưởng