Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao
BẮC NINH - Thời đại số, công nghệ phát triển, tội phạm sử dụng công nghệ cao ngày càng tinh vi gây thiệt hại nặng nề về tài sản của người dân. Bên cạnh công tác đấu tranh của lực lượng công an, mỗi người dân cần tự trang bị kiến thức, nâng cao cảnh giác trước tội phạm trên môi trường số.
Tập trung đấu tranh ngăn chặn, xử lý
Đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm trên không gian mạng năm 2025, Công an tỉnh tiếp nhận 56 tin báo tố giác tội phạm sử dụng công nghệ cao, gây thiệt hại hàng chục tỷ đồng. Từ ngày 15/2 đến nay, lực lượng chức năng đã khởi tố, điều tra 41 vụ án liên quan, trong đó có 37 vụ án lừa đảo chiếm đoạt tài sản, 3 vụ đánh bạc và tổ chức đánh bạc trên không gian mạng, 1 vụ án mua, bán trái phép thông tin cá nhân.
![]() |
Nhờ đề cao cảnh giác, nhân viên Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam Chi nhánh Bắc Giang và lực lượng công an kịp thời ngăn chặn vụ lừa đảo qua không gian mạng với số tiền hơn 800 triệu đồng. Ảnh: Thành Nam. |
Điển hình là triệt phá thành công chuyên án sàn giao dịch ngoại hối Verbo Capital có hành vi lừa đảo, chiếm đoạt 300 tỷ đồng của nhiều bị hại trên cả nước vào tháng 4/2025. Cầm đầu là các đối tượng người Trung Quốc với sự giúp sức của nhóm người Việt Nam là Nguyễn Văn Chung (sinh năm 1995) ở xã An Phú, tỉnh An Giang và Phạm Trần Phương Anh (sinh năm 1999) ở xã Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh. Hai đối tượng đã lôi kéo, tuyển lựa các đại lý, nhà đầu tư (gọi tắt người chơi) tham gia giao dịch. Từ tháng 9/2024 đến thời điểm bị bắt, các đối tượng xây dựng mạng lưới nhân viên theo hướng đa cấp, phân chia nhiệm vụ cụ thể, sử dụng mạng xã hội Facebook, Zalo, Telegram… quảng cáo, mời chào, lôi kéo người chơi tham gia đầu tư, tạo thành vòng tròn khép kín. Quá trình điều tra, Cơ quan điều tra đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can đối với 10 đối tượng về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Hiện nay, một số người dân chưa ý thức được tầm quan trọng của việc bảo mật thông tin cá nhân, thường chia sẻ dữ liệu trên các nền tảng mạng xã hội nên đối tượng xấu dễ dàng khai thác, mua, bán thông tin. Mới đây, Công an tỉnh phát hiện và khởi tố 2 vụ án, 2 bị can Mạc Thị N.A (sinh năm 1994), ở phường Chu Văn An (thành phố Hải Phòng) và Nguyễn P.N (sinh năm 1991), ở phường Bạch Mai (thành phố Hà Nội) về tội “Sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông”. Các đối tượng này đã thu thập dữ liệu cá nhân của hàng nghìn công dân, sau đó bán công khai trên mạng Internet.
Trang bị kiến thức, hạn chế thiệt hại
Thượng tá Trần Viết Soái, Trưởng Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Công an tỉnh) nhận định: Tội phạm sử dụng công nghệ cao lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng diễn biến hết sức phức tạp. Các đối tượng hoạt động có tổ chức với những phương thức, thủ đoạn ngày càng chuyên nghiệp, tinh vi và khó nhận diện hơn. Chúng thường xuyên nắm bắt sự kiện đời sống xã hội để xây dựng kịch bản tiếp cận, thao túng tâm lý nhằm chiếm đoạt tài sản. Nhiều vụ việc gây thiệt hại hàng chục, trăm triệu đồng, thậm chí cả tỷ đồng gây bức xúc trong quần chúng Nhân dân.
Trước tình hình trên, Công an tỉnh cập nhật, xây dựng và ban hành cẩm nang “Phòng, chống tội phạm lừa đảo trực tuyến” với 21 phương thức, thủ đoạn lừa đảo phổ biến hiện nay, chủ yếu nhắm vào 4 nhóm hành vi (mạo danh, lừa đảo tình cảm, kêu gọi đầu tư, phát tán mã độc). Người dân có thể tìm hiểu qua nhiều kênh, nhiều nguồn chính thống, nhất là qua trang Zalo OA An ninh mạng Bắc Ninh. Theo đó, các phương thức, thủ đoạn lừa đảo phổ biến hiện nay như mời mua “combo du lịch giá rẻ”, gọi video Deepfake giả danh công an, viện kiểm sát, tòa án, giả mạo trang thông tin điện tử cơ quan, doanh nghiệp; giả biên lai chuyển tiền, chuyển nhầm tiền vào tài khoản ngân hàng; dẫn dụ đầu tư, nhận bưu phẩm...
Mục tiêu của các đối tượng là đánh vào tâm lý sợ hãi hoặc lòng tham khiến nạn nhân mất cảnh giác để thực hiện các giao dịch chuyển tiền. Tháng 8/2025, ông Nguyễn Văn N (61 tuổi) ở phường Bắc Giang nhận được cuộc gọi của đối tượng giả danh con gái ông đang làm việc ở nước ngoài, ông nhớ lại: "Khi nhận được cuộc gọi giả mạo, tôi thấy hình ảnh giống hệt con tôi. Ban đầu, tôi có nghi ngờ song các đối tượng hối thúc khiến tôi tin con gái đang có việc rất gấp và làm theo hướng dẫn của chúng".
Để phòng ngừa tình trạng gia tăng tội phạm sử dụng công nghệ cao, thời gian qua, Công an tỉnh phối hợp với các cơ quan, ban ngành tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân về an ninh mạng; thông báo về các phương thức, thủ đoạn của tội phạm, giúp người dân nâng cao ý thức cảnh giác. Công an tỉnh kiến nghị các cơ quan, doanh nghiệp tăng cường quản lý nhà nước đối với các dịch vụ viễn thông, Internet, thanh toán điện tử và tài khoản ngân hàng. Siết chặt các quy định về đăng ký tài khoản ngân hàng, xử lý sim rác và các hành vi cho thuê, cho mượn tài khoản ngân hàng.
Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao khuyến cáo người dân thực hiện 6 lưu ý an toàn để tránh bị lừa đảo trên không gian mạng: Chậm lại, xác minh danh tính, cẩn trọng với yêu cầu tài chính, luôn giữ cảnh giác và không tin tưởng quá nhanh, cẩn trọng khi chia sẻ hình ảnh và video nhạy cảm, tìm hiểu về các hình thức lừa đảo. Đồng thời, áp dụng nguyên tắc "5 không": Không nghe điện thoại lạ mời chào vào các nhóm nhiệm vụ, đầu tư, cuộc gọi dọa nạt liên quan đến vụ án, clip nhạy cảm; không cung cấp mã OTP, tài khoản ngân hàng, thông tin cá nhân cho người lạ; không tham các món quà miễn phí; không sợ hãi với người tự xưng là công an dọa nạt liên quan đến các vụ án và không làm theo yêu cầu của người lạ.
Để công tác phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao thực sự hiệu quả, mỗi người dân cần trang bị kiến thức, bảo vệ thông tin cá nhân, cẩn trọng khi chia sẻ thông tin trên mạng xã hội. Từ đó xây dựng một không gian mạng an toàn, lành mạnh, bảo vệ chính mình, người thân và cộng đồng.
Ý kiến bạn đọc (0)