Trải qua quá trình lịch sử lâu dài và chiến tranh đã khiến một số tư liệu, dữ kiện lịch sử bị mai một, chính vì vậy, không phải giai đoạn lịch sử nào cũng được ghi chép đầy đủ. Với sự phát triển của khoa học hiện đại, nhu cầu tìm hiểu, nghiên cứu về lịch sử là nhu cầu chính đáng. Tuy nhiên, khi nghiên cứu lịch sử phải thận trọng, cần nhìn nhận vấn đề trong hoàn cảnh cụ thể, có quan điểm lịch sử, cái nhìn khách quan, tôn trọng sự thật.

Ảnh minh họa.

1. Nghị quyết Trung ương 4, khóa XII của Đảng đã chỉ rõ 1 trong 9 biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ là hiện tượng: “Hạ thấp, phủ nhận những thành quả cách mạng; thổi phồng khuyết điểm của Đảng, Nhà nước. Xuyên tạc lịch sử, bịa đặt, vu cáo các lãnh tụ tiền bối và lãnh đạo Đảng, Nhà nước”. Vì vậy, nhận diện, cảnh báo và đấu tranh với hành vi xuyên tạc lịch sử là việc cần thiết trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng hiện nay.

Tổng kết lịch sử, viết sử, đặc biệt bộ Quốc sử là một chủ trương của Đảng và Nhà nước, nhằm giúp thế hệ hôm nay và mai sau hiểu rõ tiến trình lịch sử cách mạng của dân tộc Việt Nam, qua đó khơi dậy niềm tự hào về truyền thống đấu tranh anh hùng, bất khuất cũng như những cống hiến, hy sinh vĩ đại của các thế hệ ông cha ta.

Tuy nhiên, qua thời gian, hàng triệu người Việt Nam yêu nước chân chính cảm thấy bức xúc trước hiện tượng xét lại lịch sử ngày một phức tạp. Lợi dụng việc viết sử, một số người đã có quan điểm viết lại lịch sử với âm mưu "lật sử". Thủ đoạn của họ là xuyên tạc, vu cáo, bôi nhọ, phủ nhận công lao và vai trò những người yêu nước chống ngoại xâm, những vị lãnh đạo Đảng và Nhà nước Việt Nam trong thời đại Hồ Chí Minh, làm thay đổi bản chất các cuộc kháng chiến chính nghĩa của dân tộc; đồng thời "rửa tội", "minh oan" những nhân vật trong lịch sử đã làm tay sai cho ngoại bang, phản quốc.

Nếu như trước đây, chúng ta từng lên tiếng cảnh báo các luận điệu xét lại lịch sử khi đòi đánh giá lại công-tội của các nhân vật lịch sử, các sự kiện còn đang gây tranh cãi thì hiện nay, vấn đề cảnh báo đó đã xuất hiện với nhiều biểu hiện, thủ đoạn tinh vi hơn. Các đối tượng thường lợi dụng một số vấn đề lịch sử để rồi tung ra những tư liệu mà theo họ coi đó là mới mẻ, nhưng thực ra lại thiếu những chứng cứ khoa học, nhìn nhận phiến diện, mập mờ. Với cái gọi là nhân danh “đổi mới”, “nhận thức lại”, “tiếp cận lại”, hay “xem xét khách quan”, “cách tiếp cận mới”, “hòa hợp, hòa giải”, họ cố tình tạo ra các tranh cãi để làm phân tán dư luận, tạo ra hai luồng tư tưởng đối nghịch trong xã hội. Phương tiện tán phát các luận điệu xét lại lịch sử chủ yếu trên mạng xã hội, phổ biến như: Facebook, Zalo, YouTube, TikTok, Instagram... Trên mạng xã hội còn xuất hiện nhiều hội nhóm muốn “rửa tội", "minh oan” cho nhà Nguyễn. Công của các chúa Nguyễn, nhà Nguyễn đã được lịch sử ghi nhận, tội cũng rất rõ ràng trong lịch sử, không thể phủ nhận. Thế mà có người chỉ nói đến công mà vội xóa bỏ tội bán nước của nhà Nguyễn là đánh tráo khái niệm, điều đó vô cùng nguy hiểm. Cũng có một số đối tượng đang ráo riết “minh oan", "thăng công” cho một số nhân vật trí thức từng làm cho thực dân Pháp đã bị lịch sử lên án là tay sai, phản quốc.

2. Lịch sử là tham chiếu căn bản, là tấm gương sáng để đời sau soi mình. Vậy nên từ ngàn xưa, người viết sử luôn phải mang tâm thái “thấy chết không sờn”, “thà làm ngọc nát”. Người viết sử chân chính dù đối mặt với sức ép của vua chúa, có khi nguy hại đến tính mạng, thì vẫn phải đứng ở vị trí khách quan mà viết lên tính trung thực của lịch sử. Vì vậy, từ thời xưa, những vị hoàng đế anh minh đều phải tôn trọng lịch sử, hiểu đúng lịch sử.

Trần Ích Tắc (1254-1329) chỉ vì lợi ích riêng mà bán rẻ Tổ quốc, cho dù ông là con Thái Thượng Hoàng Trần Thái Tông, chú ruột của vua Trần Nhân Tông thì lịch sử đương thời vẫn phải ghi ông “Ả Trần” cũng chính là “bản án chung thân” đối với những kẻ đầu hàng giặc, cho dù ông từng đứng ra mở học đường, tập hợp văn sĩ khắp nơi cho học tập, cấp cho ăn mặc, đào tạo thành tài, thì “Đại Việt sử ký toàn thư” cũng không thể gỡ tội cho ông được, đó là sự thật lịch sử. Sự thật cho thấy, không thể lấy cớ “tiếp cận lại”, hay “xem xét khách quan” rồi giảm tội phản quốc của ông, càng không thể so sánh ông với tinh thần trung quân ái quốc của Bảo Nghĩa vương Trần Bình Trọng. Từ sự trung thực của lịch sử mà những giá trị của đạo đức trung quân ái quốc theo cách tiếp cận của văn hóa Việt Nam tiếp tục lan tỏa những giá trị tốt đẹp của dân tộc cho các thế hệ đời sau, góp phần làm cho dân tộc ta tồn tại và phát triển.

3. Bài học từ Liên Xô và Đông Âu sụp đổ vẫn còn nguyên giá trị, để chúng ta thấy rõ hơn điều đó. Ngày 26/12/1991, lá cờ đỏ búa liềm tung bay 74 năm trên đỉnh điện Kremlin ở thủ đô Moscow bị hạ xuống, chấm dứt sự tồn tại của Đảng Cộng sản và nhà nước Liên bang Xô viết trên quê hương Lênin và không lâu sau đó là các nước XHCN ở Đông Âu cũng cùng chung số phận với Liên Xô. Sự kiện đó có nhiều nguyên nhân, trong đó có căn nguyên sâu xa từ việc người lãnh đạo cao nhất của Đảng Cộng sản và người đứng đầu nhà nước Liên Xô thời đó đã khởi xướng một trào lưu tư tưởng mang cái tên rất mỹ miều là “suy ngẫm lại lịch sử” từ tháng 1/1987. Bật đèn xanh cho phong trào “xem xét lại, thẩm tra’’ rồi tạo đà cho cơ hội xét lại lịch sử Đảng Cộng sản cũng như lịch sử Liên Xô được dịp nổi lên như nấm trên toàn Liên bang Xô viết. Để rồi hậu quả xảy ra như chúng ta đã biết, từ một nhà nước XHCN hùng mạnh hơn 70 năm với những thành tựu to lớn, khi xét lại lịch sử, họ đã phủ nhận thành quả của Cách mạng Tháng Mười năm 1917 và ngang nhiên xuyên tạc chiến thắng vĩ đại của Liên Xô trong cuộc Chiến tranh vệ quốc; tuyên truyền về Đảng Cộng sản Liên Xô, nhà nước Liên Xô, xã hội Liên Xô như một "mớ hỗn độn đen ngòm". Không chỉ vậy, các đối tượng xét lại lịch sử cố tình cổ xúy, tôn vinh những kẻ phản bội, quay ra bôi nhọ, phủ nhận công lao của hàng triệu người có công với đất nước Liên Xô, từng góp phần cứu nhân dân Liên Xô nói riêng và nhân loại nói chung thoát khỏi thảm họa phát xít.

Bài học quý từ đất nước Cuba. Hơn 3 thập kỷ qua, từ sau khi Liên Xô và hệ thống XHCN ở Ðông Âu sụp đổ, các thế lực thù địch siết chặt bao vây cấm vận, hòng xóa bỏ chế độ XHCN ở Cuba. Trong khó khăn, thử thách khắc nghiệt, nhân dân Cuba vẫn thể hiện rõ bản lĩnh anh hùng cách mạng, ý chí kiên cường, đoàn kết một lòng trung thành với Chủ nghĩa Mác-Lênin, với Ðảng Cộng sản, Chính phủ, với lãnh tụ Fidel Castro và với thế hệ lãnh đạo kế tiếp sau khi lãnh tụ Fidel Castro qua đời. Từ đó, nhân dân Cuba đã bảo vệ vững chắc Tổ quốc tự do và chính quyền cách mạng, đưa đất nước Cuba tiếp tục tiến lên, từng bước giành được nhiều thành tựu mới.

4. Nhìn lại các vấn đề đã và đang diễn ra trong lịch sử và thực tiễn hiện nay, chúng ta thấy rõ trào lưu xét lại lịch sử thực chất là thủ đoạn phá hoại đoàn kết dân tộc, gây ly tán và chia rẽ cộng đồng, rồi từ đó gieo rắc sự hoang mang, gây mất lòng tin, hoài nghi về những giá trị đích thực, phủ nhận những thành quả mà các thế hệ cha ông đã đổ bao xương máu, hy sinh, cống hiến trong các cuộc đấu tranh giữ nước, giải phóng dân tộc, bảo vệ độc lập dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Điều nguy hại hơn là gieo vào thế hệ trẻ sự nghi ngờ, thiếu niềm tin vào những gì đã diễn ra trong lịch sử, nhất là trong thời đại Hồ Chí Minh, từ đó dần suy diễn, đánh đồng người yêu nước và kẻ phản quốc, giữa chính nghĩa và phi nghĩa. Đây thật sự là chiêu bài “mưa dầm thấm lâu” của các thế lực thù địch, cơ hội chính trị với dã tâm hòng "nhuộm đen" tinh thần, tư tưởng của các tầng lớp nhân dân, nhất là thế hệ trẻ, gây mất niềm tin vào Đảng, Nhà nước và chế độ XHCN.

Lịch sử Việt Nam là những trang sử hào hùng được viết nên bởi ý chí, bản lĩnh, trí tuệ và biết bao xương máu của người Việt Nam qua nhiều thế hệ. Trải qua quá trình lịch sử lâu dài và chiến tranh đã khiến một số tư liệu, dữ kiện lịch sử bị mai một, chính vì vậy, không phải giai đoạn lịch sử nào cũng được ghi chép đầy đủ. Với sự phát triển của khoa học hiện đại, nhu cầu tìm hiểu, nghiên cứu về lịch sử là nhu cầu chính đáng. Tuy nhiên, khi nghiên cứu lịch sử phải thận trọng, cần nhìn nhận vấn đề trong hoàn cảnh cụ thể, có quan điểm lịch sử, cái nhìn khách quan, tôn trọng sự thật.

Lợi dụng khoa học, lợi dụng nghiên cứu xem xét đánh giá lại lịch sử để xuyên tạc và làm sai lệch lịch sử là hành vi đáng lên án, chỉ có những đối tượng không có tâm trong sáng, không vì sự phát triển chung của đất nước, không vì lợi ích quốc gia, dân tộc mới thực hiện âm mưu xét lại lịch sử, “lật sử”.

Vì vậy, hơn bao giờ hết, chúng ta cần phải hết sức tỉnh táo nhận biết được đúng-sai, phải-trái trong sử sách, để không bị chi phối rồi hoài nghi về quá khứ, hoang mang về tương lai đất nước. Đối với những luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch và các hành vi xét lại lịch sử nhằm kích động hận thù dân tộc, chính quyền và các cơ quan chức năng, nhất là đội ngũ những người làm sử chân chính phải kịp thời lên tiếng phê phán, đấu tranh làm thất bại những luận điệu xuyên tạc lịch sử, xét lại lịch sử của các thế lực thù địch, cơ hội chính trị. Qua đó góp phần trả lại sự trung thực, trong sáng, chính nghĩa của những trang sử hào hùng, vẻ vang của dân tộc và cách mạng Việt Nam.

Cuộc thi chính luận về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng: Đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng giàu ý nghĩa

Ngày 15/8, tại Hà Nội, Ban Tổ chức Cuộc thi chính luận về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng lần thứ 5, năm 2025 (Cuộc thi) tổ chức cuộc họp thống nhất các nhiệm vụ cần tập trung thực hiện phục vụ chấm thi và tổ chức trao giải cấp Trung ương.

Từ hạt nhân tư tưởng đến sức mạnh dẫn đường

Từ khi ra đời (3-2-1930), Đảng Cộng sản Việt Nam đã ý thức rất rõ vai trò sống còn của công tác tư tưởng trong sự nghiệp cách mạng. Chỉ ít tháng sau, ngày 1-8-1930, Ban Cổ động và Tuyên truyền của Đảng đã phát hành tài liệu “Ngày Quốc tế đỏ 1-8”, đánh dấu sự kiện mở đầu cho một ngành công tác đặc thù: Tuyên truyền, giáo dục, cổ vũ và khơi dậy tinh thần cách mạng trong nhân dân. Đây chính là cột mốc ra đời của ngành Tuyên giáo của Đảng.