Nhiều công trình kém hiệu quả

Chiều 12/8, Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh giám sát tại huyện Lạng Giang về hoạt động công trình cấp nước sạch. Công trình cấp nước SHTT thuộc xã Tân Dĩnh do Công ty cổ phần Tập đoàn đầu tư nước sạch và môi trường Hùng Thành quản lý, vận hành. Đại diện lãnh đạo Công ty thông tin, dù công suất thiết kế 80 m3/giờ song hiện công trình chỉ hoạt động được 31% công suất, nhiều thời điểm ngừng do không có nước để xử lý. Nguyên nhân do các giếng khoan từ lâu, không được thau rửa dẫn tới tắc nghẽn, thụt nước; hệ thống đường ống không bảo đảm khả năng truyền nước... Do đó nhiều hộ dân trên địa bàn không có nước sạch để sử dụng, buộc phải dùng giếng khoan; số ít hộ tự đấu nối, mua nước của đơn vị khác. 

Tương tự, trước thực trạng nguồn nước ngầm cạn kiệt, sau khi nhận bàn giao hệ thống cấp nước sinh hoạt nông thôn thị trấn Kép (năm 2015), Công ty TNHH nước sạch Đồng Tâm đã đầu tư gần 4,8 tỷ đồng thay thế hệ thống xử lý cùng toàn bộ tuyến ống truyền tải, chuyển sang sử dụng nước mặt để sản xuất. Tuy nhiên, sau 2 năm vận hành, hệ thống xử lý nước tại đây buộc phải “đắp chiếu” do nguồn nước mặt không bảo đảm. Hiện để cấp nước sinh hoạt cho hơn 900 hộ dân trong phạm vi phục vụ, Công ty phải ký hợp đồng mua buôn từ nguồn nước sạch của Công ty cổ phần Đầu tư hạ tầng nước DNP - Bắc Giang. “Thi thoảng chúng tôi mới vận hành hệ thống xử lý để tránh xuống cấp, hư hỏng”, bà Nguyễn Thị Vân Yến, Giám đốc Công ty TNHH nước sạch Đồng Tâm cho biết.

Đoàn giám sát Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh khảo sát thực tế tại công trình cấp nước SHTT xã Tân Dĩnh (Lạng Giang).

Theo thống kê của Sở Nông nghiệp và PTNT, từ năm 1994 đến nay, trên địa bàn tỉnh có 137 công trình cấp nước SHTT tại khu vực nông thôn được xây dựng, đi vào hoạt động, trong đó 133 dự án được đầu tư từ nguồn vốn ngân sách nhà nước (chiếm 97%) với tổng số vốn đầu tư hơn 442 tỷ đồng. Qua đánh giá, hiện số nhà máy hoạt động bền vững (công suất thực tế đạt hơn 50%) chỉ chiếm 31,5%, có 60 công trình hoạt động kém hiệu quả và không hoạt động... Làm việc với đoàn giám sát, ông Lê Hoàng Bách, Phó Chủ tịch UBND huyện Việt Yên thông tin, hiện cả 3 công trình cấp nước SHTT trên địa bàn huyện đều hoạt động với công suất thực tế đạt 50% song do nhu cầu sử dụng nước của người dân lớn nên chưa bảo đảm “phủ sóng” nước sạch đến các hộ dân. Ví như hệ thống cấp nước sinh hoạt tập trung xã Quang Châu do Công ty TNHH MTV Xây dựng và cấp nước Hà Bắc đầu tư với công suất 3 nghìn m3/ngày đêm để cung cấp nước cho toàn bộ người dân trong xã và công nhân đang ở trọ trên địa bàn. Đến nay công suất nâng lên 4,5 nghìn m3/ngày đêm song DN chỉ đủ cấp cho khoảng 88% số hộ, tổ chức trong vùng cấp nước. 

Lý giải về thực trạng quản lý, đầu tư nâng cấp cũng như vận hành các công trình cấp nước SHTT, lãnh đạo một số doanh nghiệp (DN), địa phương cho rằng, các dự án hoạt động kém hiệu quả, không hoạt động chủ yếu do công tác quản lý, bảo vệ chưa tốt. Khi hư hỏng không duy tu, sửa chữa kịp thời, nguồn nước có xu hướng cạn kiệt dần. 

Tuy nhiên, qua thực tế tại các địa phương, nhất là tại khu vực miền núi cho thấy, các dự án không phát huy hiệu quả một phần do chủ đầu tư, đơn vị quản lý chưa quan tâm nâng cấp công trình; ở một số dự án việc đặt công trình, điều kiện để duy trì hoạt động chưa hợp lý dẫn đến... lãng phí. Dự án ở thôn Tiên Lý, xã Yên Định (Sơn Động), do hai đập dâng giữ nước dẫn về khu xử lý đặt gần khu vực rừng sản xuất của người dân nên thường xuyên bị đục vỡ do quá trình khai thác gỗ. Cùng đó, chân đập rò rỉ nên lượng nước không đủ để vận hành. Hay công trình cấp nước SHTT tại xã Tân Dĩnh đã xuống cấp, hệ thống ống chắp nối, nhiều đoạn han gỉ...

Với quyết tâm đến năm 2025 tỷ lệ dân số dùng nước sạch (đạt tiêu chuẩn QCVN 02:2019/BYT trở lên) đạt 82,7%, trong đó tỷ lệ dân số nông thôn được sử dụng nước đạt tiêu chuẩn là 80% theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX, những năm qua, từ các nguồn lực, UBND tỉnh đã bố trí kinh phí để sửa chữa, nâng cấp các công trình; đồng thời mời gọi các DN lớn vào đầu tư. 

Thực hiện mục tiêu, hằng năm, Sở Nông nghiệp và PTNT rà soát, yêu cầu các DN sửa chữa, nâng cấp công trình, bảo đảm phục vụ cho người dân. Với những đơn vị hoạt động không hiệu quả, Sở tham mưu thu hồi, bàn giao cho địa phương quản lý, vận hành. Mới đây nhất, căn cứ vào đề nghị của UBND huyện Sơn Động, UBND tỉnh bàn giao 13 công trình cấp nước của huyện cho UBND các xã: Tuấn Đạo, Dương Hưu, Long Sơn, Yên Định và An Bá quản lý, vận hành. Qua nắm bắt thực tế tại một số công trình, Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh nhận thấy việc chấp hành pháp luật trong quản lý, khai thác, kinh doanh các công trình cấp nước SHTT tại các địa phương còn hạn chế; nhiều đơn vị vận hành chưa quan tâm đầu tư, nâng cấp hệ thống nhằm mở rộng khả năng khai thác, cấp nước cho người dân... 

Đồng chí Nguyễn Thế Toản, Trưởng Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh cho biết: “Căn cứ vào kết quả giám sát, Ban sẽ có đánh giá tổng thể việc thực hiện các chính sách tại cơ sở cũng như nhu cầu của người dân. Từ đó đề xuất cơ chế, chính sách phù hợp. Với những dự án không thể sửa chữa, sử dụng, chúng tôi sẽ đề xuất thanh lý”.

Bài, ảnh: Sỹ Quyết

Nhiều công trình cấp nước sạch nông thôn kém hiệu quả, vì sao?

(BGĐT) - Hàng trăm công trình cấp nước sạch nông thôn tập trung được đầu tư xây dựng và đưa vào sử dụng những năm qua nhưng sau đó không ít công trình hoạt động kém hiệu quả, thậm chí không hoạt động. Khắc phục bất cập trên như thế nào là vấn đề đặt ra với các cấp chính quyền, ngành chức năng. 

Nhiều công trình cấp nước sinh hoạt ở Bắc Giang không phát huy hiệu quả

(BGĐT) - Theo Sở Nông nghiệp và PTNT tỉnh Bắc Giang, qua rà soát các công trình cấp nước sinh hoạt tập trung, giai đoạn 2016-2021, đơn vị xác định có 50% công trình không hoạt động hoặc hoạt động không hiệu quả.