Viết tiếp trang sử mới trên quê hương Đồng Nguyên
BẮC NINH - Đồng Nguyên (Bắc Ninh) là vùng quê giàu truyền thống yêu nước và cách mạng, từng là địa bàn An toàn khu của Trung ương Ðảng trước Cách mạng Tháng Tám năm 1945. Phát huy truyền thống quý báu đó, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân Đồng Nguyên luôn chung sức, đồng lòng, nỗ lực xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, văn minh.
Nơi nuôi giấu cán bộ cách mạng
Từ ngày 1/7/2025, phường Đồng Nguyên được thành lập trên cơ sở sáp nhập ba phường (Đồng Nguyên, Trang Hạ và Đồng Kỵ). Đây là vùng đất địa linh nhân kiệt, có truyền thống lịch sử, văn hóa lâu đời và vị trí chiến lược quan trọng trong các cuộc đấu tranh chống kẻ thù xâm lược. Đặc biệt, trong giai đoạn tiền khởi nghĩa trước Cách mạng Tháng Tám năm 1945, chùa Đồng Kỵ, khu phố Đại Đình là địa bàn An toàn khu của Trung ương Ðảng. Từ năm 1940 - 1945, chùa Đồng Kỵ là một trong những địa điểm sinh hoạt, hội họp an toàn của cán bộ Tỉnh ủy Bắc Ninh, Xứ ủy Bắc Kỳ, Trung ương Đảng, là nơi cất giấu tài liệu của Đảng. Nhiều cán bộ của Trung ương Đảng và Xứ ủy Bắc Kỳ như: Đồng chí Trường Chinh, Hoàng Quốc Việt, Văn Tiến Dũng, Trần Đăng Ninh, Lê Đức Thọ, Nguyễn Văn Trân, Lê Thanh Nghị, Nguyễn Lương Bằng… được nhà sư Phạm Thông Hòa (trụ trì chùa Đồng Kỵ) và lực lượng tự vệ địa phương hết lòng nuôi giấu, bảo vệ, che chở trước sự lùng sục, càn quét gắt gao của quân địch. Nhờ đó, công tác giao liên, vận chuyển tài liệu được dễ dàng, tạo điều kiện tốt nhất để các đồng chí yên tâm công tác. Ngày 9/3/1945, khi Nhật hất cẳng Pháp độc chiếm Đông Dương, chùa Đồng Kỵ là nơi diễn ra Hội nghị Ban Thường vụ Trung ương Đảng mở rộng và khởi thảo bản Chỉ thị “Nhật - Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta”. Bản Chỉ thị là kim chỉ nam cho mọi hành động của toàn Đảng, toàn dân ta trong cao trào kháng Nhật cứu nước, đi đến thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945.
![]() |
Diện mạo đô thị phường Đồng Nguyên ngày càng hiện đại. |
Cùng với Đồng Kỵ, các địa phương tiền thân của phường Đồng Nguyên như Đồng Nguyên cũ và Trang Hạ cũng có phong trào kháng Nhật cứu nước phát triển mạnh mẽ. Sau khi Ban Thường vụ Trung ương Đảng ra Chỉ thị “Nhật - Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta” (ngày 12/3/1945), Mặt trận Việt Minh các làng được thành lập, lãnh đạo Nhân dân đoàn kết đứng lên đấu tranh chống Nhật; đồng thời kêu gọi người dân quyên góp tiền của để mua sắm vũ khí chuẩn bị cho khởi nghĩa giành chính quyền. Cuối tháng 7, đầu tháng 8 năm 1945, phong trào cách mạng tại Đồng Nguyên dâng cao chưa từng thấy, quần chúng sục sôi khí thế. Cao trào là chiều 18/8/1945, đông đảo Nhân dân các làng: Cẩm Giang, Xuân Thụ, Nguyễn Giáo, Tam Lư, Vĩnh Kiều, Lễ Xuyên, Đình Bảng, Phù Lưu, Trang Liệt, Đồng Kỵ đội ngũ chỉnh tề, mang theo gậy gộc, giáo mác, chiêng trống, đi đầu là lá cờ đỏ sao vàng năm cánh, hùng dũng tiến về phủ lỵ Từ Sơn giành chính quyền.
Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, Nhân dân Đồng Nguyên anh dũng, kiên cường bảo vệ quê hương và chi viện sức người, sức của cho tiền tuyến. Toàn phường có hơn 2.000 lượt người tham gia phục vụ chiến trường, đóng góp hàng chục tấn lương thực, thực phẩm cho Nhà nước; có 183 liệt sĩ và nhiều thương binh, bệnh binh. Với những đóng góp to lớn, Đảng bộ và Nhân dân Đồng Nguyên được Nhà nước tặng thưởng nhiều huân, huy chương cao quý.
Vững bước trong hành trình đổi mới
Tiếp nối truyền thống vẻ vang, bước vào thời kỳ đổi mới, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân phường Đồng Nguyên đã và đang chung sức, đồng lòng, nỗ lực xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, văn minh. Đồng chí Ngô Minh Nam, Bí thư Đảng ủy phường chia sẻ: “Chúng tôi xác định rõ nhiệm vụ trung tâm là phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời giữ vững ổn định chính trị, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân, nâng cao nội lực và khai thác hiệu quả tiềm năng địa phương để xây dựng Đồng Nguyên trở thành đô thị hiện đại”.
Phát huy thế mạnh gần Thủ đô Hà Nội, nằm trên trục quốc lộ 1A cũ (tỉnh lộ 295B), phường Đồng Nguyên đã có nhiều bước tiến mạnh mẽ về phát triển công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và thương mại - dịch vụ. Năm 2024, giá trị sản xuất công nghiệp của phường đạt hơn 25.264 tỷ đồng, ước năm 2025 đạt 27.670 tỷ đồng. Làng nghề truyền thống đồ gỗ mỹ nghệ được phục hồi và phát triển ổn định. Lĩnh vực thương mại, dịch vụ cũng tăng trưởng đều. Hạ tầng thương mại ngày càng hoàn thiện, hoạt động buôn bán sôi động, hiện đại hóa phương thức kinh doanh. Năm 2024, giá trị sản xuất dịch vụ và doanh thu bán lẻ hàng hóa đạt 8.497 tỷ đồng; ước năm 2025 đạt 9.281 tỷ đồng. Bên cạnh đó, Đồng Nguyên chú trọng phát triển nông nghiệp công nghệ cao, chuyển đổi mạnh mẽ theo hướng nông nghiệp đô thị. Các sản phẩm địa phương tham gia hiệu quả vào chương trình OCOP. Năm 2023, phường có 4 sản phẩm (Kẹo lạc vừng, Chè lam Sặt Trang Toàn; Kẹo lạc, Chè lam Tuấn Thận) đạt chứng nhận 3 sao; năm 2024, Rượu nếp cái hoa vàng Đồng Nguyên được cấp Giấy chứng nhận nhãn hiệu tập thể. Các tổ chức chính trị - xã hội tích cực hỗ trợ Nhân dân tiếp cận nguồn vốn tín dụng, tổng số tiền cho vay qua Ngân hàng Chính sách xã hội đạt hơn 78 tỷ đồng/năm, góp phần thúc đẩy sản xuất và nâng cao thu nhập.
Cùng với phát triển kinh tế, Đồng Nguyên tập trung đầu tư xây dựng, nâng cấp hệ thống hạ tầng giao thông, trường học, trạm y tế, các công trình văn hóa - thể thao, phúc lợi xã hội, tạo diện mạo đô thị ngày càng khang trang, hiện đại. Phong trào xây dựng nếp sống văn minh đô thị được đẩy mạnh, ý thức chấp hành pháp luật về trật tự xây dựng, an toàn giao thông, bảo vệ môi trường được nâng cao. Các lĩnh vực y tế, giáo dục, văn hóa - xã hội tiếp tục được quan tâm, góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống người dân. Quốc phòng - an ninh được giữ vững, an sinh xã hội được bảo đảm. Công tác xây dựng Đảng được chú trọng, hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước ngày càng nâng cao. Nhiều năm liền, Đảng bộ các phường cũ đạt danh hiệu “Hoàn thành tốt” và “Hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ”.
Trong niềm vui ngày thu tháng Tám, trên khắp các tuyến phố của Đồng Nguyên, cờ đỏ sao vàng tung bay rực rỡ, gợi nhớ khí thế hào hùng của mùa thu cách mạng năm xưa. Những thành tựu nổi bật thời gian qua là minh chứng sống động cho sức mạnh đại đoàn kết, cho tinh thần trách nhiệm và khát vọng vươn lên của mỗi người dân nơi đây. Ông Nguyễn Văn Tặng (93 tuổi đời, 71 năm tuổi Đảng) ở khu phố Trang Liệt xúc động bày tỏ: “Sinh ra và lớn lên trên vùng đất cách mạng, tôi rất tự hào về truyền thống quê hương. Chứng kiến quê hương đổi thay từng ngày, đời sống người dân ngày càng khấm khá, ai ai cũng phấn khởi. Đó là động lực để chúng tôi tiếp tục nỗ lực, góp sức xây dựng phường ngày càng giàu mạnh, văn minh”.
Ý kiến bạn đọc (0)