“Quá tuyệt vời. Không thể tưởng tượng nổi. Nói thật, ngày xưa chẳng dám mơ sau mấy chục năm lại được như thế này”. Ông bạn tôi thảng thốt kêu lên. Ngày xưa, ngày xưa… Người già thường hay nhớ và nhớ dai dẳng quá khứ, điều kỳ lạ ấy thường không dễ có với người trẻ. Bỗng chốc tôi nhớ đến mấy câu thơ của một nhà thơ quân đội:

Vuốt đầu tóc rụng bàn tay

Biết không còn nữa những ngày trẻ trung

Biết xa những nỗi chờ mong

Mà sao kỷ niệm vẫn không chịu già

Một góc thành phố nhìn từ hồ Làng Thương. Ảnh: Việt Hưng

Phải, kỷ niệm vẫn luôn không chịu già dù hồi ức ấy cay đắng, xót xa hay phấn chấn, hào hùng. Ngày xưa - cái từ đánh thức và hiển hiện một thời nơi đây trong lửa đạn chiến tranh phá hoại của giặc Mỹ. Cả thị xã hoang tàn, đổ nát. Nhà thờ. Cầu sắt bắc qua sông. Nhà máy Phân Đạm. Các đường phố ngổn ngang. Ruộng đồng… Những căn nhà bỏ hoang. Đê sông Thương bị khoét sâu. Những mảnh chăn, áo quần bị hất tung treo lủng lẳng trên các ngọn cây. Tiếng máy bay giặc gầm rú như muốn xé nát bầu trời. Kẻng báo động lúc lúc gần xa. Các con đường bị cày xới… Không có gì lạ khi kẻ thù muốn hủy diệt thị xã bé nhỏ này. 

Bắc Giang là cửa ngõ từ vùng đồng bằng Bắc Bộ lên vùng núi phía Bắc, là phên giậu kinh kỳ, tấm giáp chắn chở che cho cả vùng châu thổ sông Hồng. Xưa là vậy và trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cũng thế. Con đường số 1 chạy dọc từ Lạng Sơn qua đây để vận chuyển vũ khí, lương thực của bạn bè, đồng chí tiếp viện cho chúng ta. Cũng chẳng có gì lạ khi nhiều người ví cầu sắt qua sông Thương như cầu Hàm Rồng Thanh Hóa thứ hai ở đất Bắc.

Vậy mà như có phép thần kỳ sau chiến tranh, từ đống tro tàn thị xã đã thay da đổi thịt tràn đầy sức sống mãnh liệt, khoác lên mình tấm áo mới. Công cuộc đổi mới của Đảng, sự chung sức chung lòng của Đảng bộ và nhân dân trong tỉnh đã làm nên điều kỳ diệu ấy. Thị xã (sau là thành phố) đã ngày càng đàng hoàng hơn, to đẹp hơn. Một sự đổi thay quá bất ngờ. 

Cả đồng đất trũng vào mùa nước trở thành hồ ở ven đô nay là khu chung cư bề thế. Đầm lầy giờ là những con đường to đẹp. Cái xóm nhỏ vốn bị vây quanh các lũy tre dày đặc nay đã thành tổ dân phố với bốn bề là đường nhựa và đêm đêm lung linh ánh sáng từ các con đường. Ngay nhiều xã ngoại thành cứ ngỡ là thị trấn, thị tứ. Làng lên phố - phố làng. Cuộc sống đúng như nhà thơ Tố Hữu viết “đã tưng bừng đổi sắc thay da”.

TP Bắc Giang về đêm. Ảnh: Hoàng Tuấn.

Đã qua rồi cái thời ăn không đủ no, áo không đủ ấm, bây giờ là ăn ngon mặc đẹp. Đã qua lâu rồi cái thời nhà rạ, tường đất, bây giờ là nhà cao tầng kiểu cách. Và cũng qua lâu rồi xe đạp là phương tiện sáng giá, duy nhất của người dân, nay phải là xe máy, ô tô… Thành phố mở rộng bốn bề ở cả hai bờ sông Thương, ngày càng hiện đại, không còn tình trạng chắp vá, manh mún. 

Quy hoạch từng con đường, từng hàng cây, từng khu đất không phải chỉ đôi ba năm mà hàng chục năm để không bao giờ tái diễn việc con đường cứ đào lên lấp lại cho mọi việc bỗng chốc phát sinh, cây cối bên đường trồng theo sở thích mỗi nhà, đường nội thành chả khác gì đường làng. Một tư duy mới, tầm nhìn mới của một thế hệ mới sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm đang và sẽ làm cho thành phố này ngày càng xanh - sạch - đẹp, một thành phố thông minh, một thành phố đáng sống.

Thành phố chuyển động, đổi thay từng ngày. Điều ấy không chỉ hiển hiện ở mỗi khu đất đang mở mang, dựng xây, những con đường hình thành, những căn nhà cao tầng mới mọc, những cây cầu hiện đại bắc qua sông Thương, những khu công nghiệp bề thế, những công viên rợp bóng cây… mà còn là gần gũi, cởi mở, gắn kết con người, là thuận lợi, trôi chảy công việc nhờ công nghiệp 4.0 mà thành phố chúng ta rất chú trọng, trở thành điểm sáng cho nhiều nơi khác noi theo.

Dẫu biết rằng, thành phố thân yêu còn bao việc bề bộn ngổn ngang, vẫn còn những con người thoái hóa, biến chất, vẫn còn nhiều điều tệ hại, xấu xa cần phải ngăn chặn, xóa bỏ nhưng con đường chúng ta đi đang rộng thênh thang, bình minh rạng rỡ trong ánh sáng soi đường.

Người ta chỉ xây dựng được tương lai khi không được quên quá khứ. Có hôm qua khổ đau và anh hùng mới có hôm nay. Quá khứ song hành với cuộc sống hiện tại và cả mai sau. Nói như nhà thơ quân đội Phạm Tiến Duật, từ quầng lửa chiến tranh mới có vầng trăng hạnh phúc.

Ngày xưa, ngày xưa ấy phải ghi nhớ, neo giữ trong lòng. Ấy là tiếng nói gửi gắm, giục giã của bao người dân hậu phương, của bao dân quân, công an, chiến sĩ đã ngã xuống trên mảnh đất này, và cũng là tiếng vọng về từ thuở tổ tiên ta mấy nghìn năm mở đất. Thành phố thân yêu đây mãi mãi trong trái tim chúng ta, trong trái tim tôi…

Tùy bút Đỗ Nhật Minh

TP Bắc Giang : Quan tâm bảo tồn, ứng dụng công nghệ quảng bá di tích

(BGĐT) -  Được quan tâm đầu tư tôn tạo và bảo tồn, nhiều di tích lịch sử - văn hóa trên địa bàn TP Bắc Giang đã phát huy giá trị, trở thành điểm đến hấp dẫn du khách. 

TP Bắc Giang: Lắp đặt mới, cải tạo 6 cụm đèn tín hiệu giao thông

(BGĐT) - Thực hiện quyết định đầu tư của UBND TP Bắc Giang, tháng 3/2022, Công an TP Bắc Giang và đơn vị thi công tiến hành lắp đặt, cải tạo, sửa chữa 6 cụm đèn tín hiệu giao thông trên địa bàn. 

TP Bắc Giang: Góp sức xây dựng đô thị xanh

(BGĐT) - Với cách làm sáng tạo trong huy động xã hội hóa, TP Bắc Giang đã thu hút được sự chung tay của cán bộ, nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp (DN) trồng cây xanh trên các tuyến đường, khu dân cư để xây dựng đô thị ngày càng xanh, sạch, đẹp.

Quan tâm quản lý quy hoạch, đầu tư hạ tầng phát triển TP Bắc Giang

(BGĐT) - Ngày 10/3, đồng chí Lê Ánh Dương, Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng Ban Chỉ đạo (BCĐ) thực hiện Nghị quyết số 156-NQ/TU (gọi tắt là Nghị quyết 156) ngày 10/8/2021 của Ban Thường vụ (BTV) Tỉnh ủy về xây dựng và phát triển TP Bắc Giang, giai đoạn 2021-2030 tổ chức họp BCĐ.

TP Bắc Giang: Xây dựng những tuyến phố "3 không"

(BGĐT) - Việc hình thành các tuyến phố văn minh thương mại (VMTM) nhằm bảo đảm trật tự đô thị (TTĐT) cho TP Bắc Giang. TP đang tập trung nhân rộng các mô hình, đặc biệt là xây dựng những tuyến phố “3 không” (không rác, không quảng cáo và không lấn chiếm vỉa hè lòng đường), qua đó góp phần xây dựng đô thị sạch đẹp, văn minh.