TP Hồ Chí Minh - đầu tàu kinh tế của Việt Nam.

Lùi thời gian để đánh giá sâu rộng hơn

Đánh giá thành tựu kinh tế của Việt Nam, Tạp chí Forbes (Mỹ) mới đây có bài viết trang trọng. Theo bài viết, có thể thấy được dấu hiệu của sự phát triển kinh tế ở Việt Nam qua những tòa nhà chọc trời nổi bật ở TP Hồ Chí Minh, Hà Nội. Người ta hay đánh giá một quốc gia bằng những chỉ số kinh tế ngắn hạn nhưng đôi khi cần lùi thời gian để có cái nhìn sâu rộng hơn, ở đây là vài thập niên về trước.

Từ một trong những quốc gia nghèo nhất trên thế giới vào 30 năm trước, nay Việt Nam đã chính thức trở thành nước thu nhập trung bình. Vào năm 1986, chính sách đổi mới đã được triển khai để đưa Việt Nam ra khỏi nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung và chuyển sang nền kinh tế thị trường có định hướng. Du khách đến Việt Nam, đặc biệt là từ các nước phương Tây thường sửng sốt trước những tòa nhà văn phòng, cửa hàng cao cấp và những con đường tấp nập. Ấn tượng mới của họ đối lập với hình ảnh về chiến tranh và đói nghèo của Việt Nam được chiếu trên truyền hình khắp thế giới trong thập niên 60, 70.

Bài báo phân tích, nếu nói Việt Nam đã chuyển mình thì đó vẫn là một sự đánh giá thấp. Vào năm 1986, thu nhập đầu người trung bình hằng năm chỉ 100 USD. Giờ đây con số đó là hơn 2.000 USD và gấp đôi ở các khu vực đô thị. Giống như phần còn lại của thế giới, Việt Nam phải gánh chịu các tác động tiêu cực của cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu nhưng tăng trưởng GDP năm 2015 đạt 6,68%, cao nhất 5 năm. Sau khi vật lộn với lạm phát tăng, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) cả nước trong năm 2015 tăng 0,63% so với năm 2014, thấp nhất kể từ năm 2001. Bài báo cho biết, động lực thúc đẩy tăng trưởng ở Việt Nam là bộ phận dân số trẻ lớn và được kết nối chặt chẽ. Sự kết nối của Việt Nam là không thể tin được khi gần như mọi quán cà phê, nhà hàng hoặc quán bar cung cấp wifi miễn phí cho khách hàng và tỷ lệ sở hữu điện thoại thông minh đang bùng nổ.

Tuy vậy, đi kèm với sự phát triển kinh tế là những bất cập ngày càng lớn như bất bình đẳng thu nhập gia tăng, bộ máy hành chính cồng kềnh… Song, bất chấp những thách thức trên, Forbes tin rằng vẫn có nhiều điều để lạc quan về triển vọng kinh tế của Việt Nam. Xét đến xuất phát điểm 30 năm về trước, Việt Nam có thể được xem là một trong những câu chuyện thành công (dù thầm lặng) của châu Á.

Ghi dấu chặng đường 30 năm đổi mới 

Đánh giá thành tựu 30 năm đổi mới của Việt Nam, tờ Khmertimeskh.com của Campuchia số ra mới đây đăng bài viết có sự so sánh rất sâu sắc. Bài báo trích dẫn đánh giá của Ngân hàng Thế giới (WB) rằng, Việt Nam là một "câu chuyện thành công của phát triển". 30 năm đổi mới đã làm thay đổi toàn diện diện mạo đất nước từ một trong những quốc gia nghèo nhất với thu nhập bình quân đầu người thấp, đến cuối năm 2015 đã tăng lên 2.100 USD. 

Xuất khẩu nông sản đóng góp quan trọng vào thành tựu phát triển kinh tế của Việt Nam.

Hầu hết người dân được tiếp cận giáo dục và y tế, cơ sở hạ tầng được cải thiện rất đáng ngạc nhiên. Điều này giúp Việt Nam đạt được Mục tiêu Thiên niên kỷ (MDG) trước thời hạn. Dân số Việt Nam có giáo dục tốt hơn, tuổi thọ cao hơn so với hầu hết các nước có thu nhập bình quân đầu người tương tự.... Về  đối ngoại, Việt Nam có quan hệ ngoại giao với 186 quốc gia, là thành viên tích cực của hơn 70 tổ chức quốc tế và đã ký kết 14 thỏa thuận hợp tác chiến lược, ba thỏa thuận hợp tác toàn diện. Chính sách đối ngoại của Việt Nam hướng đến mối quan hệ với mọi quốc gia, dân tộc, bảo đảm các bên đều có lợi, tăng cường tự quyết, tự chủ và hội nhập quốc tế lành mạnh.

Trang tin điện tử Parlamentnilisty.cz (Quốc hội) của Cộng hòa Séc số ra tháng 8-2016 đăng bài viết tựa đề "Thành tựu trong 30 năm đổi mới ở Việt Nam” của tác giả Pavel Herman. Theo bài viết, 30 năm là giai đoạn có ý nghĩa quan trọng trong sự nghiệp phát triển của người Việt Nam, đánh dấu sự trưởng thành mọi mặt của sự nghiệp cách mạng to lớn của toàn dân tộc Việt Nam. Đặc biệt, trong công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa, từ một quốc gia thuần nông nay Việt Nam đã trở thành nước xuất khẩu gạo thuộc tốp đầu thế giới. Nhờ đổi mới, kinh tế Việt Nam phát triển mạnh mẽ và ổn định. Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) giai đoạn 2001- 2010 đạt hơn 7%. Trong giai đoạn 2011-2015, tăng trưởng bình quân hằng năm ở mức 6%. Suốt 30 năm đổi mới, GDP tăng trung bình gần 7%, trong đó nhiều năm đạt mức tăng trưởng 7,4%. 

Theo đánh giá của Liên hợp quốc, Việt Nam là một trong những quốc gia hàng đầu thế giới thành công trong cuộc chiến xóa đói giảm nghèo, đáp ứng các yêu cầu của Mục tiêu Thiên niên kỷ. Hiện nay Việt Nam là một thành viên tích cực của nhiều tổ chức, diễn đàn quốc tế và khu vực như Liên hợp quốc, Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á- Thái Bình Dương (APEC)…

Khắc Nam (tổng hợp)