Ảnh minh họa.

Điều này nhằm hạn chế tình trạng bị các tập đoàn, DN lớn chèn ép, phải qua nhiều khâu trung gian… Trước đây các tập đoàn, DN lớn thường thuận lợi hơn khi đấu thầu, nhưng lại giao cho các DN nhỏ làm sau khi trúng thầu. Việc DN nhỏ “è cổ” làm rồi lại nộp lợi nhuận về cho các tập đoàn là điều vô lý. Do vậy, Luật Đấu thầu mới quy định các gói thầu ưu tiên cho DN nhỏ làm, còn các công trình yêu cầu năng lực cao hơn thì tập đoàn, DN lớn vẫn tham gia. 

Bên cạnh đó, DN có trên 25% lao động là nữ hoặc thương binh, người khuyết tật cũng được hưởng ưu đãi khi tham gia đấu thầu trong nước cung cấp các dịch vụ tư vấn, phi tư vấn và xây lắp... Quy định mới này mở ra nhiều cơ hội cho các DN nhỏ, đặc biệt trong bối cảnh sản xuất, kinh doanh khó khăn hiện nay, đồng thời sẽ góp phần thúc đẩy phát triển ngành sản xuất nội địa.

 Tuy nhiên đây mới chỉ là điều kiện cần, vấn đề quan trọng nhất là các DN sẽ phải tự nâng cao năng lực sản xuất, cung ứng để đáp ứng yêu cầu của các dự án. Được biết, để khắc phục tình trạng bỏ thầu giá rẻ nhưng không đủ năng lực, kinh nghiệm thực hiện gói thầu, Luật quy định rõ phương pháp đánh giá hồ sơ dự thầu theo từng lĩnh vực cụ thể như lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư; bổ sung một số phương pháp mới trong đánh giá hồ sơ dự thầu để phù hợp hơn với từng loại hình và quy mô gói thầu. 

Chẳng hạn hồ sơ dự thầu bắt buộc phải làm riêng hai túi (hồ sơ kỹ thuật và hồ sơ tài chính) nộp cùng lúc, nhưng khi đấu thầu chỉ mở túi kỹ thuật. Nhà thầu nào được chọn mới tiếp tục mở túi tài chính. Như vậy sẽ bảo đảm nhà thầu có đủ năng lực kỹ thuật được ưu tiên lựa chọn trước. 

Trường hợp cơ quan, DN nào cố tình sai phạm, không theo đúng quy trình này, sẽ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật. Do vậy, việc ban hành Luật Đấu thầu mới không chỉ kích thích sản xuất, kinh doanh của DN mà đòi hỏi các DN phải tự “nâng tầm” về năng lực tài chính, kỹ thuật, nhân lực, nắm chắc các quy định mới của pháp luật về đấu thầu… Có bảo đảm được những yếu tố cần thiết thì mới có thể cạnh tranh minh bạch, công bằng, đúng pháp luật, cho dù được hỗ trợ, ưu đãi.