Nhật Bản nới lỏng quy định về tuyển sinh đối với sinh viên quốc tế

Thứ 6: 15:13 ngày 25/07/2025

Nhằm thu hút các du học sinh xuất sắc, Bộ Giáo dục, Văn hóa, Thể thao, Khoa học và Công nghệ Nhật Bản (MEXT) đang lên kế hoạch nới lỏng quy định về chỉ tiêu tuyển sinh đại học.

Theo đó các trường đại học, các khoa được công nhận sẽ được phép vượt chỉ tiêu đến dưới mức 110%, đặc biệt là những ngành có tiềm năng cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao. Qua đó, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế và cải thiện sức hấp dẫn của các trường đại học Nhật Bản.

Du học sinh Việt Nam tại Nhật Bản. (Ảnh minh họa)

Trước đây do dân số ở độ tuổi 18 suy giảm, Chính phủ Nhật Bản đã siết chặt quy định về chỉ tiêu tuyển sinh đối với sinh viên quốc tế, tuy nhiên nước này đã buộc phải thay đổi quan điểm trên trong bối cảnh cạnh tranh quốc tế về du học sinh hiện đang ngày càng gay gắt.

Theo kế hoạch, các trường đại học mong muốn được nới lỏng quy định trên sẽ phải trình kế hoạch tăng tỷ lệ du học sinh thêm ít nhất 10 điểm phần trăm so với hiện tại lên Chính phủ Nhật Bản. Nếu bảo đảm được các điều kiện, các khoa sẽ được công nhận tăng mức trần tuyển sinh sinh viên quốc tế từ tháng 2/2026.

Điều kiện bắt buộc là các trường đại học phải có biện pháp tài chính như tăng học phí để trang trải chi phí cho việc mở rộng giáo dục tiếng Nhật và duy trì hệ thống tư vấn hỗ trợ. Ngoài ra, những trường này phải đáp ứng các điều kiện khác, trong đó có biện pháp bảo đảm an ninh bảo mật như ngăn chặn việc sử dụng sai trái kết quả nghiên cứu hoặc rò rỉ công nghệ; tỷ lệ tuyển sinh đạt ít nhất 90% trong 3 năm gần đây; quản lý chặt chẽ tránh tình trạng du học sinh mất liên lạc; không để xảy ra tình trạng phân biệt đối xử giữa sinh viên các nước khác nhau. Nếu được công nhận, ngưỡng trần tuyển sinh đối với các khoa có quy mô lớn (vốn duy trì số sinh viên dưới 105% chỉ tiêu) sẽ được nới lỏng lên mức 110%.

Trước đó, hồi năm 2015, Bộ Giáo dục, Văn hóa, Thể thao, Khoa học và Công nghệ Nhật Bản đã siết chặt mức tuyển sinh này, giảm từ mức 130% xuống 105%.

Do du học sinh có nhiều lựa chọn khi chọn trường học trên toàn cầu và số lượng nhập học cuối cùng khó dự đoán, các trường đại học Nhật Bản thường lo ngại bị xử phạt do vượt trần chỉ tiêu nên thường chỉ tuyển sinh viên quốc tế với “số lượng an toàn”. Việc nới lỏng quy định lần này nhằm khuyến khích các trường tích cực hơn trong việc tiếp nhận du học sinh. Nỗ lực này của Bộ Giáo dục, Văn hóa, Thể thao, Khoa học và Công nghệ Nhật Bản nhằm cải thiện tình trạng Nhật Bản đang tụt hậu trong việc thu hút du học sinh so với các nước khác.

Theo số liệu của Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD), số lượng du học sinh tại các trường đại học (bậc cử nhân) ở Nhật Bản đang có xu hướng tăng lên với khoảng 87.000 sinh viên (trong năm tài khóa 2024), nhưng tỷ lệ này chỉ chiếm 3% tổng số sinh viên của quốc gia trên, thấp hơn mức trung bình 5% của các nước thành viên OECD và còn kém xa các quốc gia đứng đầu như Anh (16%) hay Canada (14%). Điều này cho thấy Nhật Bản chưa thực sự có chính sách mạnh mẽ trong việc thu hút nhân tài từ nước ngoài.

Một số ý kiến của chuyên gia cho rằng Nhật Bản đang có cơ hội thuận lợi để thu hút du học sinh.

Theo khảo sát của các tổ chức quốc tế, tổng số du học sinh trên toàn cầu (bao gồm cả đại học và trường nghề) đã tăng lên 6,4 triệu người vào năm 2023, tăng gấp 4 lần so với 20 năm trước. Tỷ lệ du học sinh chọn Mỹ, quốc gia luôn đứng đầu trong các lựa chọn của giới trẻ, đang có xu hướng giảm, trong khi các nước như Canada và Trung Quốc đang nâng cao vị thế. Đối với Nhật Bản, tỷ lệ du học sinh chọn nước này hiện chỉ ở mức 3%, mức rất thấp.