Điều chỉnh ngữ liệu sách giáo khoa: Đáp ứng yêu cầu giảng dạy sau sáp nhập
BẮC NINH - Sau khi thực hiện sáp nhập đơn vị hành chính, nhiều thông tin về kinh tế - xã hội trên cả nước thay đổi dẫn đến một số nội dung trong sách giáo khoa không còn phù hợp. Nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn, ngành Giáo dục Bắc Ninh tập trung rà soát, cập nhật, điều chỉnh cho chính xác với nội dung bài giảng ở nhiều môn học.
Chủ động rà soát, điều chỉnh
Trong chương trình giáo dục phổ thông, sách giáo khoa là tài liệu cụ thể hóa nội dung chương trình và được xác định là nguồn học liệu quan trọng để nhà trường lựa chọn tổ chức dạy học. Sau khi tiến hành sáp nhập đơn vị hành chính, nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước có những địa danh, số liệu, thông tin mới dẫn đến một số nội dung trong sách giáo khoa không còn phù hợp. Những khái niệm như vùng kinh tế trọng điểm, sự phân bố công nghiệp, các trung tâm kinh tế, dịch vụ - thương mại cũng bị tác động khi đơn vị hành chính thay đổi. Điều này kéo theo sự thay đổi của hệ thống bản đồ, biểu đồ, sơ đồ trong sách giáo khoa và tài liệu giảng dạy.
![]() |
Giáo viên Trường Trung học cơ sở Ngô Sĩ Liên (phường Bắc Giang) rà soát, điều chỉnh ngữ liệu sách giáo khoa. |
Trên cơ sở rà soát, Bộ Giáo dục và Đào tạo xác định một số môn học chịu tác động trực tiếp từ việc thay đổi địa giới hành chính như: Lịch sử, Địa lí, Giáo dục kinh tế và pháp luật, giáo dục địa phương. Một số môn như: Toán, Vật lí, Ngữ văn, Tiếng Việt cũng có một số thay đổi nhỏ liên quan đến địa danh. Vì vậy, toàn bộ chương trình các môn học được rà soát tổng thể để điều chỉnh theo đúng yêu cầu cần đạt, nội dung kiến thức, số liệu cho phù hợp thực tiễn.
Hội đồng chuyên gia các môn học của Bộ Giáo dục và Đào tạo đã đưa ra các nội dung cần sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với việc thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính các cấp, xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp. Theo đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành quyết định điều chỉnh chương trình một số môn học. Nguyên tắc đặt ra là chỉ điều chỉnh những gì thật sự cần thiết, hạn chế thay đổi không rõ lý do nhằm bảo đảm sự ổn định của chương trình. Trên cơ sở đó, các nhà xuất bản thực hiện các quy trình chỉnh lý sách giáo khoa theo đúng quy định, bảo đảm tính chính xác khoa học, hình ảnh sư phạm, ngôn ngữ rõ ràng, dễ hiểu.
Trong bối cảnh chưa kịp chỉnh lý sách giáo khoa, thực hiện chỉ đạo của Bộ Giáo dục và Đào tạo, năm học 2025-2026, các trường học tiếp tục sử dụng chương trình sách giáo khoa hiện hành. Đồng thời, Bộ Giáo dục và Đào tạo yêu cầu các cơ sở giáo dục nêu cao tinh thần trách nhiệm trong việc điều chỉnh ngữ liệu, bài học, chủ đề giảng dạy phù hợp với thực tiễn địa phương và mô hình chính quyền 2 cấp sau sáp nhập. |
Trong bối cảnh chưa kịp chỉnh lý sách giáo khoa, thực hiện chỉ đạo của Bộ Giáo dục và Đào tạo, năm học 2025-2026, các trường học tiếp tục sử dụng chương trình sách giáo khoa hiện hành. Bộ yêu cầu các cơ sở giáo dục nêu cao tinh thần trách nhiệm trong việc điều chỉnh ngữ liệu, bài học, chủ đề giảng dạy phù hợp với thực tiễn địa phương và mô hình chính quyền hai cấp sau sáp nhập. Chuẩn bị cho năm học mới, ngay từ tháng 8/2025, Ban Giám hiệu Trường Tiểu học Việt Lập (xã Tân Yên) đã chỉ đạo các tổ chuyên môn rà soát các môn học bị tác động. Nhà trường yêu cầu giáo viên chủ động điều chỉnh thông tin, số liệu, nội dung giảng dạy phù hợp với tình hình thực tế, bảo đảm chất lượng giáo dục, không nhất thiết phải chờ in lại sách giáo khoa, cập nhật thông tin để truyền đạt đúng cho học sinh. Việc cập nhật, bổ sung diễn ra trước thềm năm học mới để giáo viên dạy đúng, học sinh học đúng, đáp ứng tốt hơn yêu cầu đổi mới giáo dục và sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Cùng với các trường ở vùng đồng bằng, trung du, thời điểm này, các trường ở miền núi, vùng khó khăn cũng yêu cầu giáo viên chủ động bổ sung, chỉnh sửa nội dung bài giảng chuẩn bị giáo án sẵn sàng đón năm học mới. Thầy giáo Phạm Văn Sỹ, Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Vân Sơn (xã Vân Sơn) cho biết: “Học sinh miền núi còn hạn chế trong việc nắm bắt thông tin thời sự. Vì vậy, Ban giám hiệu nhà trường yêu cầu giáo viên rà soát từng bài giảng, chủ đề môn học để điều chỉnh thông tin chính xác. Trong đó lưu ý một số môn học trong chương trình như: Lịch sử - Địa lí, Giáo dục địa phương có một số thông tin cần thay đổi cho phù hợp với thực tiễn hiện nay. Giáo viên đã thống nhất trong tổ bộ môn để cùng bổ sung vào giáo án cho năm học mới”.
Nội dung bài giảng phù hợp thực tiễn
Ông Tạ Việt Hùng, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo cho biết: Chương trình giáo dục phổ thông mới có nhiều kiến thức thực tế, kiến thức liên môn nhằm kiểm tra khả năng vận dụng, tư duy logic và phân tích phản biện của người học. Bởi vậy, chương trình yêu cầu giáo viên chủ động sắp xếp chủ đề học tập, cập nhật, bổ sung nội dung phù hợp với đối tượng học sinh, điều kiện thực tiễn tổ chức dạy học. Ngoài thực hiện theo hướng dẫn chỉnh sửa, bổ sung ở các môn học của Bộ Giáo dục và Đào tạo, trong quá trình chuẩn bị bài giảng, giáo viên có thể cập nhật thông tin từ các nguồn chính thống như: Cổng thông tin Chính phủ, báo chí để bảo đảm chính xác, đồng thời trao đổi chuyên môn với đồng nghiệp để thống nhất triển khai nội dung bài giảng. Việc điều chỉnh được thực hiện trên nguyên tắc hạn chế tối đa việc thay đổi nội dung sách giáo khoa đang sử dụng, bảo đảm tính ổn định và hiệu quả trong giảng dạy.
![]() |
Ban Giám hiệu Trường Tiểu học Việt Lập triển khai rà soát, điều chỉnh ngữ liệu sách giáo khoa trước thềm năm học mới. |
Nhiều giáo viên cho rằng, việc sáp nhập đơn vị hành chính không ảnh hưởng đến bản chất nội dung trong sách giáo khoa. Cô Nguyễn Thị Tuyết, giáo viên môn Lịch sử, Trường Trung học phổ thông Lý Thái Tổ (phường Từ Sơn) chia sẻ: “Trong thời điểm chưa chỉnh lý sách giáo khoa, chúng tôi sẽ tập trung giảng giải rõ phần nội dung kiến thức thay đổi để các em hiểu chính xác vấn đề. Bởi lịch sử là những gì đã xảy ra trong quá khứ. Cho dù ngày nay địa danh đó không còn thì giá trị lịch sử vẫn nguyên vẹn. Điều quan trọng là học sinh hiểu bản chất sự kiện, không lệ thuộc vào tên gọi hiện hành, đồng thời vẫn bảo đảm tuân thủ nội dung cốt lõi của sách giáo khoa và định hướng kiểm tra, đánh giá theo chương trình giáo dục phổ thông mới”.
Đối với nội dung giáo dục địa phương, Sở Giáo dục và Đào tạo lưu ý các nhà trường chủ động lựa chọn và xây dựng nội dung, bảo đảm phù hợp với đặc điểm của đơn vị hành chính mới và mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp. Trong quá trình điều chỉnh nội dung thông tin, giáo viên giảng giải để các em hiểu rõ phần kiến thức cốt lõi, linh hoạt tích hợp, lồng ghép, điều chỉnh thông tin vào từng bài học, tạo hứng thú cho học sinh. Song song với hướng dẫn điều chỉnh của Bộ Giáo dục và Đào tạo, các nhà trường, giáo viên bộ môn cần phát huy tinh thần chủ động trong việc cập nhật nội dung, đa dạng nguồn học liệu để nâng cao hiệu quả truyền đạt kiến thức cho học trò, đáp ứng yêu cầu của các kỳ thi và mục tiêu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo trong giai đoạn hiện nay.
Ý kiến bạn đọc (0)