AI trở thành “trợ lý thông minh”

Một chiều muộn cuối tháng 7, bác sĩ chuyên khoa I Lê Thanh Hải, Trưởng Khoa Cận lâm sàng, Bệnh viện Phổi Bắc Ninh số 2 cùng đồng nghiệp chăm chú đối chiếu hai hình ảnh X-quang: Một là phim gốc, một là hình ảnh đã được hệ thống trí tuệ nhân tạo (AI) khoanh vùng tổn thương và phân tích. Bác sĩ Hải cho biết, kể từ ngày 28/5/2025, gần 900 ca chụp X-quang phổi tại đây đã được đưa lên hệ thống lưu trữ và truyền tải hình ảnh (PACS) và truyền tự động đến phần mềm AI, sau đó phần mềm AI đẩy lại hệ thống PACS hình ảnh đã được AI tự động đọc và khoanh vùng. Trong số này, có trên 50 ca được AI nhận diện là có dấu hiệu tổn thương nghi ngờ ung thư phổi, giúp bác sĩ cân nhắc và chỉ định bệnh nhân làm thêm các chẩn đoán chuyên sâu.

Bác sĩ Lê Thanh Hải và đồng nghiệp so sánh, trao đổi về hình ảnh đã được AI đọc gửi về hệ thống PACS.

Vừa qua, trong chiến dịch sàng lọc lưu động tại huyện Lương Tài (cũ), có 1.650 trường hợp đã được chụp Xquang và với sự hỗ trợ của AI, các bác sĩ phát hiện 200 trường hợp bất thường, trong đó 30 ca nghi ngờ tổn thương phổi được tư vấn, hướng dẫn tầm soát ung thư. “AI giúp nhận diện nhanh, sàng lọc sớm, nhưng bác sĩ vẫn là người thẩm định và ra kết luận cuối cùng. Tính hỗ trợ của AI rất có giá trị” - bác sĩ Hải chia sẻ.

Được biết, việc triển khai ứng dụng AI trong phân tích hình ảnh X-quang phổi, phục vụ sàng lọc các bất thường như: Nốt phổi có nguy cơ ung thư cao và nghi ngờ tổn thương do lao phổi đang được đưa vào sử dụng tại 4 cơ sở y tế: Bệnh viện Đa khoa Bắc Ninh 2, Bệnh viện Phổi Bắc Ninh 2, Trung tâm Y tế Yên Phong và Trung tâm Y tế Thuận Thành. Tại Trung tâm Y tế Lương Tài, phần mềm Elfie được đưa vào sử dụng giúp bệnh nhân đái tháo đường, tăng huyết áp tự theo dõi dinh dưỡng, giấc ngủ, dùng thuốc đúng giờ và cảnh báo khi có dấu hiệu bất thường. Mô hình này giúp nâng cao hiệu quả điều trị và chăm sóc sức khỏe từ xa - một hướng nhiều triển vọng trong thời đại số.

AI cũng đã tiến vào siêu âm tim - lĩnh vực đòi hỏi độ chính xác cao trong nhận diện sớm tổn thương cơ tim, mạch vành. Tại Phòng khám Đa khoa Hoàn Mỹ cơ sở 1, hệ thống siêu âm tim tích hợp AI đưa vào sử dụng cuối năm 2024 đã trở thành trợ thủ đắc lực của các bác sĩ. Hơn 5.000 lượt siêu âm được thực hiện, nhiều tổn thương phát hiện sớm hơn trước nhờ tính năng đánh dấu mô cơ tim và siêu âm 3D - điều mà siêu âm 2D truyền thống không thể làm được. “Bệnh nhân nữ ngoài 50 tuổi, có tiền sử cơ tim giãn, nhưng siêu âm 2D cho kết quả bình thường. Nhờ chức năng đánh dấu mô cơ tim AI của hệ thống siêu âm mới, chúng tôi phát hiện sớm tổn thương và hướng dẫn bệnh nhân kịp thời thăm khám chuyên sâu” - bác sĩ Bùi Thị Thu Hường chia sẻ về một trường hợp được phát hiện bệnh sớm mà chị từng thực hiện.

Phát triển 3 trụ cột y tế thông minh

Trong 2 năm 2025-2026, tỉnh Bắc Ninh phối hợp với Công ty AstraZeneca triển khai chương trình xây dựng tỉnh, thành phố y tế thông minh, tích hợp AI vào y tế dự phòng, khám chữa bệnh và quản trị y tế. Với chương trình này, AI hỗ trợ phát hiện sớm bệnh không lây nhiễm phổ biến như đái tháo đường, hen phế quản, ung thư phổi, bệnh thận mạn... Chương trình cũng hướng đến việc đánh giá hiệu quả ứng dụng AI thông qua các phân tích kinh tế y tế nhằm xác định lợi ích rõ ràng cho hệ thống y tế địa phương và người dân.

Tiến sĩ, bác sĩ Đào Khắc Hùng, Phó Giám đốc Sở Y tế khẳng định, ngành Y tế Bắc Ninh xác định rõ chuyển đổi số và ứng dụng các công nghệ tiên tiến (đặc biệt là AI) là một trong những trọng tâm chiến lược để nâng cao hiệu quả quản lý và chất lượng dịch vụ y tế. Định hướng của ngành trong thời gian tới là ứng dụng AI một cách thực chất và đồng bộ trên ba trụ cột chính: Y tế dự phòng thông minh, khám, chữa bệnh thông minh và quản trị y tế thông minh.

Cũng theo Phó Giám đốc Sở Y tế, ngành đang trong giai đoạn tích hợp vào bệnh án điện tử (EMR) và hệ thống thông tin quản lý bệnh viện (HIS) các công cụ AI hỗ trợ sàng lọc yếu tố nguy cơ của các bệnh không lây nhiễm như tim mạch, thận và phổi. Các công cụ này khi được tích hợp với nền tảng AI sẽ giúp hỗ trợ sàng lọc hiệu quả tại tuyến y tế cơ sở, từ đó phát hiện sớm bệnh và can thiệp kịp thời.

Tuy nhiên, để triển khai các ứng dụng AI một cách đồng bộ, ngành Y tế sẽ phải giải quyết nhiều khó khăn, thách thức. Hạ tầng công nghệ thông tin tại nhiều cơ sở y tế chưa đáp ứng yêu cầu của hệ thống AI do thiếu server mạnh, dữ liệu chưa chuẩn hóa theo tiêu chuẩn quốc tế. Trong khi đó, việc liên thông giữa các bệnh viện dù đã khởi động, nhưng còn hạn chế. Mặt khác, cơ chế mua sắm chưa linh hoạt với các giải pháp tích hợp AI khiến nhiều đơn vị gặp khó khi muốn mở rộng mô hình. Một bộ phận nhân viên y tế cũng chưa tự tin vận hành công cụ công nghệ do thiếu kiến thức chuyên môn số. “Đào tạo và chuẩn hóa dữ liệu là hai khâu then chốt trong thời gian tới. AI là công cụ, nhưng nếu không có con người vận hành và dữ liệu chuẩn sẽ không thể phát huy hiệu quả” - ông Đào Khắc Hùng nhấn mạnh.

Ngành Y tế đang lên kế hoạch mở rộng ứng dụng AI trong các lĩnh vực mới như: Cảnh báo dịch bệnh sớm (AI trong dịch tễ học), phân tích xét nghiệm và quản lý chuỗi cung ứng thuốc, xây dựng hệ thống hồ sơ sức khỏe điện tử (EMR/HER). Khi đó, việc chẩn đoán bệnh sẽ không chỉ dựa vào triệu chứng mà còn từ phân tích hành vi, tiền sử bệnh tật và yếu tố nguy cơ để cá thể hóa chăm sóc sức khỏe chính xác hơn, sớm hơn, hiệu quả hơn.

Dù mới là kết quả trong những bước khởi đầu, sự hỗ trợ tích cực của AI là yếu tố quan trọng để ngành Y tế mở rộng ứng dụng AI đến các lĩnh vực trong tương lai. Đây cũng là nền tảng góp phần làm nên diện mạo mới cho nền y tế số ngày càng hiện đại, thông minh.

Lý do dẫn đến ngừng tim đột ngột

Ngừng tim đột ngột đang ngày càng trẻ hóa, là hệ quả từ lối sống căng thẳng, ít vận động và các bệnh lý tim mạch không được phát hiện sớm.

Bắc Ninh: Nước rút triển khai bệnh án điện tử

BẮC NINH - Để sớm hoàn thành triển khai bệnh án điện tử, thời điểm này, các cơ sở y tế trong tỉnh Bắc Ninh đang chạy nước rút hoàn thiện các tiêu chí, tổ chức thẩm định. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai, các đơn vị vẫn còn nhiều khó khăn cần tháo gỡ.

Bắc Ninh: Ghi nhận ca mắc liên cầu lợn, khuyến cáo người dân không ăn thịt sống, tiết canh

BẮC NINH - Thông qua hệ thống phần mềm báo cáo bệnh truyền nhiễm, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Bắc Ninh số 1 vừa ghi nhận một trường hợp mắc bệnh liên cầu lợn đang được điều trị tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương. Đơn vị đã phối hợp với Trung tâm Y tế Hiệp Hòa nhanh chóng tiến hành điều tra, xác minh thông tin liên quan.