Mở rộng điều trị bệnh không lây nhiễm tại tuyến y tế cơ sở
BẮC NINH - Công tác quản lý, điều trị bệnh không lây nhiễm tại trạm y tế đang cho thấy hiệu quả rõ nét khi giúp người bệnh tiếp cận điều trị thuận lợi, liên tục ngay tại địa phương.
Nhiều thuận lợi khi điều trị tại chỗ
Từ nhà ra Trạm Y tế Trí Yên chỉ khoảng 1 km nên bà Nguyễn Thị Thưởng (73 tuổi), tổ dân phố Long Khánh, phường Tân An vẫn tự đi xe máy đến khám và lĩnh thuốc đều đặn mỗi tháng. Bà Thưởng được phát hiện bị tăng huyết áp cách đây hai năm và từng cân nhắc việc điều trị tại trung tâm y tế cách nhà 16 km hay đến bệnh viện tư cách nhà 8 km nhưng sau cùng bà quyết định điều trị tại trạm y tế gần nhà. Bà Thưởng chia sẻ: “Nếu điều trị ở nơi khác, chắc chắn hằng tháng tôi sẽ phải thuê xe hoặc nhờ người đưa đi, sao tiện bằng việc khám, điều trị ở trạm y tế. Ở đây, bác sĩ tư vấn tỉ mỉ về chế độ ăn uống, sinh hoạt, nếu có gì thắc mắc, gọi điện hỏi là được giải thích cụ thể”.
![]() |
Bác sĩ Nguyễn Thị Xoan dặn dò người bệnh và người nhà người bệnh cách theo dõi, ghi chép số đo huyết áp hằng ngày. |
Trạm Y tế Trí Yên thực hiện nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe cho người dân thuộc xã Trí Yên trước đây. Nay xã Trí Yên sáp nhập vào phường Tân An nhưng vẫn là một trong những địa bàn xa Trung tâm Y tế Bắc Ninh số 1. Những năm qua, Trạm Y tế Trí Yên luôn đi đầu trong các hoạt động chăm sóc sức khỏe, nổi bật là việc triển khai điều trị các bệnh không lây nhiễm tại cộng đồng. Theo bác sĩ Trạm trưởng Nguyễn Thị Xoan, từ năm 2012, đơn vị bắt đầu quản lý điều trị tăng huyết áp, đến năm 2017 tiếp tục triển khai điều trị bệnh đái tháo đường. "Ban đầu chỉ có khoảng 20-30 bệnh nhân, giờ số bệnh nhân tăng huyết áp được điều trị tại trạm đã lên tới 80-90 người, bệnh nhân mắc đái tháo đường là 9 người. Nhiều người trong số đó đã điều trị tại trạm từ những ngày đầu đến nay” - bác sĩ Xoan thông tin.
Trạm Y tế Trí Yên hiện quản lý sức khỏe của người dân 7 tổ dân phố với số dân có độ tuổi hơn 40 là khoảng 2.400 người. Thời gian qua, trong quá trình khám sàng lọc, nhân viên y tế đã tiếp cận hơn 1.900 người. Từ hơn 800 người có nguy cơ, đã có 227 người được xác định mắc tăng huyết áp, 52 người mắc đái tháo đường và hiện được điều trị tại các cơ sở y tế, trong đó có Trạm Y tế Trí Yên. Số lượng không quá nhiều nên từng bệnh nhân đều được theo dõi sát. Không chỉ quản lý hồ sơ, bác sĩ Xoan còn thường xuyên liên lạc qua điện thoại để tư vấn, thậm chí đến tận nhà khi người bệnh gặp khó khăn trong đi lại. Bác sĩ Xoan cho hay: “Với số lượng bệnh nhân vừa phải, chúng tôi nắm chắc tiền sử của từng người. Đây cũng là một trong những lý do người bệnh tin tưởng điều trị và không còn e ngại khi đến trạm y tế khám định kỳ như trước đây”.
Cũng nhờ sự gần gũi, linh hoạt này, nhiều gia đình có hoàn cảnh khó khăn đã chủ động xin chuyển điều trị về tuyến xã. Trường hợp gia đình chị Nguyễn Thị Mơ, tổ dân phố Sơn Thượng là ví dụ. Chị Mơ cho biết: "Chồng tôi bị di chứng đột quỵ nhiều năm, mẹ chồng 92 tuổi sức yếu, cả hai người đều có bệnh tăng huyết áp. Nhà neo người, lại thuộc diện khó khăn nên khi trạm y tế triển khai điều trị tăng huyết áp, tôi xin chuyển cho chồng và mẹ chồng về đây khám, đi lại đỡ vất vả, không tốn tiền thuê xe ô tô như trước".
Tại xã Chi Lăng, công tác quản lý điều trị bệnh không lây nhiễm cũng phát huy hiệu quả rõ rệt. Theo bác sĩ Nguyễn Khắc Thăng, Trạm trưởng Trạm Y tế xã Chi Lăng, đơn vị hiện đang quản lý 951 người mắc tăng huyết áp, trong đó 562 người điều trị tại Trạm. Đối với bệnh nhân đái tháo đường, Trạm quản lý 363 người, có 90 người đang được điều trị tại chỗ. “Thôn xa nhất cách trạm y tế 6 km, còn từ xã lên Trung tâm Y tế Quế Võ khoảng 15 km. Sau khi phát hiện bệnh, nhiều người dân chọn ở lại điều trị tại trạm y tế vì tiện lợi và chủ động hơn về thời gian” - bác sĩ Thăng khẳng định.
Ông Nguyễn Văn Quy, thôn Quế Ổ là một trong những bệnh nhân duy trì điều trị tại Trạm nhiều năm nay. Được phát hiện cùng lúc hai bệnh là tăng huyết áp và đái tháo đường cách đây 7-8 năm, thời gian đầu, ông điều trị tại Trung tâm Y tế Quế Võ nhưng mỗi lần đi khám phải di chuyển 9 km, thời gian khám mất nửa ngày, ông phải xin nghỉ làm. "Từ khi chuyển về khám tại trạm y tế, tôi tiết kiệm thời gian, không phải đi lại vất vả. Tranh thủ khám xong tôi về làm việc luôn"- ông Quy chia sẻ.
Củng cố y tế cơ sở
Các bệnh không lây nhiễm đang có xu hướng gia tăng. Do bệnh tiến triển âm thầm, triệu chứng kéo dài nhưng không gây đau đớn cấp tính, nhiều người dân thường chủ quan, không nhận biết sớm tình trạng của mình. Phần lớn chỉ được chẩn đoán khi bệnh đã chuyển nặng, gây khó khăn cho quá trình điều trị và phục hồi. Trước thực tế đó, để nâng cao hiệu quả phòng, chống bệnh không lây nhiễm, ngành Y tế đã triển khai nhiều giải pháp, trong đó ưu tiên hàng đầu là làm tốt công tác dự phòng, phát hiện sớm và quản lý, điều trị ngay tại tuyến y tế cơ sở.
Toàn tỉnh hiện có 298/313 trạm y tế triển khai quản lý, điều trị tăng huyết áp với tổng số 57.589 bệnh nhân, chiếm 36,66% tổng số người bệnh đang được theo dõi; 136/313 trạm y tế quản lý 3.460 bệnh nhân đái tháo đường (chiếm 5,13%) và 11/313 trạm y tế đang điều trị hen phế quản, COPD cho 148 bệnh nhân (chiếm khoảng 1,57%). |
Theo Sở Y tế Bắc Ninh, toàn tỉnh hiện có 298/313 trạm y tế triển khai quản lý, điều trị tăng huyết áp với tổng số 57.589 bệnh nhân, chiếm 36,66% tổng số người bệnh đang được theo dõi; 136/313 trạm quản lý, điều trị 3.460 bệnh nhân đái tháo đường (chiếm 5,13% tổng số người bệnh đang được theo dõi) và 11/313 trạm đang điều trị hen phế quản, COPD cho 148 bệnh nhân (chiếm khoảng 1,57% tổng số người bệnh đang được theo dõi). Đây là kết quả của quá trình nhiều năm ngành Y tế nỗ lực triển khai điều trị bệnh không lây nhiễm ở tuyến cơ sở, giảm tải cho tuyến trên, giúp người bệnh tiết kiệm chi phí, duy trì điều trị bền vững.
Tuy nhiên, bên cạnh kết quả tích cực, việc triển khai điều trị, quản lý bệnh không lây nhiễm tại trạm y tế vẫn gặp không ít khó khăn. Đầu tiên là vấn đề nhân lực. Hiện toàn tỉnh vẫn còn 8 trạm y tế chưa có bác sĩ điều trị bệnh không lây nhiễm, trong khi đó cán bộ y tế tuyến xã phần lớn phải kiêm nhiệm, thiếu kỹ năng giám sát, báo cáo.
Trên thực tế, còn một bộ phận người bệnh vẫn tự mua thuốc, dẫn tới tình trạng không kiểm soát được thông tin điều trị. Các bệnh không lây nhiễm ngày càng có xu hướng trẻ hóa nhưng nhóm tuổi từ 40-59 vốn là lực lượng lao động chính song cán bộ y tế lại rất khó tiếp cận sàng lọc bởi đặc thù công việc của họ.
Để từng bước tháo gỡ những khó khăn trong quản lý và điều trị bệnh không lây nhiễm, ngành Y tế Bắc Ninh đang tập trung triển khai nhiều giải pháp thiết thực. Trọng tâm là tăng cường đào tạo, tập huấn cho cán bộ y tế cơ sở; đẩy mạnh truyền thông hướng tới các nhóm mục tiêu cụ thể. Hoạt động khám sàng lọc cộng đồng cũng được tổ chức lồng ghép với các chương trình chăm sóc sức khỏe dành cho người cao tuổi và công nhân trong khu công nghiệp. Việc tăng cường phối hợp liên tuyến và đẩy mạnh liên thông dữ liệu giữa các cơ sở y tế công lập và tư nhân cũng được xem là giải pháp quan trọng nhằm nâng cao hiệu quả quản lý bệnh mạn tính.
Ý kiến bạn đọc (0)