Một nạn nhân ở TP Bắc Giang bị lừa qua môi giới hôn nhân trình báo với công an.

Nhiều thủ đoạn

Tháng 5-2017, chị Nguyễn Thị C (SN 1990) ở xã Thanh Hải (Lục Ngạn) bị lừa bán lấy chồng Trung Quốc đã may mắn tìm được đường về quê nhà. Năm 2015, anh trai một người bạn thân sống ở Lạng Sơn trong một lần đến chơi nhà đã "nhỏ to" với chị C, vẽ ra viễn cảnh giàu sang, an nhàn nếu lấy chồng ngoại. Chẳng mảy may nghi ngờ, C xiêu lòng đồng ý. Đến khi đặt chân nơi đất khách, chị mới biết mình bị lừa. Không như những gì người môi giới nói, chồng C bị câm, nhà nghèo, tính khí cục cằn. Hằng ngày, ngoài cơm nước phục vụ cho gia đình nhà chồng, cô còn phải chăm sóc người chị chồng bệnh tật nằm một chỗ. Không chịu nổi đòn roi, khổ cực, C tìm mọi cách bỏ trốn.

Trường hợp chị Nguyễn Thị X ở thôn Thanh Giã 1, xã Tam Dị (Lục Nam) rất éo le. Năm 2009, chị X có nhu cầu đi làm việc tại Hàn Quốc. Nghe bên môi giới nói nếu chấp nhận đăng ký kết hôn với đàn ông quốc tịch nước đó thì sẽ sớm được nhập cư mà không phải mất thời gian chờ đợi, chị X nghe theo dù không biết bất kỳ thông tin nào về người chồng mà mình đã đăng ký. Tuy nhiên, khi chưa kịp xuất ngoại, đường dây môi giới bị lộ nên chị X tiếp tục ở lại địa phương. Năm 2016, chị X cưới một người cùng làng nhưng phải chấp nhận không được làm thủ tục đăng ký kết hôn với người chồng hiện tại vì trên danh nghĩa chị vẫn đang là vợ của người chồng Hàn Quốc. Hệ lụy của cuộc hôn nhân này là đến nay dù con chị X đã gần 2 tuổi nhưng không được cấp giấy khai sinh. Chị X tâm sự: "Mong muốn duy nhất của tôi là sớm được ly hôn với người chồng ngoại trên giấy tờ". Tuy nhiên, do không có manh mối nào về người chồng Hàn Quốc đó nên chị X chưa thể làm được thủ tục ly hôn theo quy định.

Tích cực tuyên truyền, nâng cao nhận thức

Qua những vụ môi giới hôn nhân trái phép cho thấy, nạn nhân của loại tội phạm này thường có đặc điểm chung như: Đang trong độ tuổi kết hôn sống tại vùng nông thôn nghèo; hoàn cảnh kinh tế khó khăn, không có việc làm ổn định hoặc những cô gái có nhu cầu xuất khẩu lao động thông qua dịch vụ môi giới đăng ký kết hôn với đàn ông quốc tịch nước ngoài để nhanh chóng được nhập cư mà không phải mất thời gian chờ đợi.

Ông Trần Văn Thế, Trưởng Công an xã Tam Dị (Lục Nam) cho biết: Khác với những người bị lừa bán, trường hợp môi giới hôn nhân để đi xuất khẩu lao động, các nạn nhân thường phải bỏ ra một khoản tiền không nhỏ cho đối tượng môi giới. Nếu không đi xuất khẩu được, nạn nhân ngoài mất số tiền bỏ ra còn phát sinh những hệ lụy về sau khi muốn lập gia đình. Tam Dị hiện có hơn 20 trường hợp như chị X.

Thông tin từ ngành chức năng, trên địa bàn tỉnh hiện có hơn 1.500 phụ nữ lấy chồng nước ngoài, nhiều nhất là ở Trung Quốc. Trong đó chỉ có một số ít làm thủ tục đăng ký kết hôn, còn lại phần lớn qua môi giới hôn nhân bất hợp pháp, tự ý đi khỏi nơi cư trú hoặc bị lừa bán. Thực tế, nhiều người bị ngược đãi, hành hạ, bắt làm nô lệ tình dục cho nhiều thế hệ trong một gia đình, bị đầy đọa về tinh thần, thể xác. Một số may mắn trốn thoát, tìm được về quê hương nhưng với hai bàn tay trắng và thân xác kiệt quệ.

Mặc dù ngành chức năng đã triển khai nhiều giải pháp thực hiện Luật Phòng, chống mua bán người song công tác tuyên truyền, đấu tranh, phòng ngừa loại tội phạm này chưa mang lại hiệu quả như mong đợi. Sau mỗi vụ án được phát hiện, Công an tỉnh đều có công văn trao đổi với công an các địa phương ở Trung Quốc để phối hợp tìm kiếm nạn nhân nhưng kết quả còn hạn chế. Cũng có trường hợp người bị mua bán, lừa gạt môi giới vì xấu hổ hoặc có quan hệ họ hàng với đối tượng nên không tố giác tội phạm, thiếu hợp tác với lực lượng chức năng, gây khó khăn trong điều tra, xử lý.

Theo Đại tá Trần Thế Biển, Phó Giám đốc Công an tỉnh, để đẩy lùi loại tội phạm này, quần chúng nhân dân cần đề cao ý thức cảnh giác trước thủ đoạn lừa gạt, đồng thời có trách nhiệm tố giác kịp thời với các cơ quan chức năng để tìm ra cách giải quyết sớm nhất. Về lâu dài, việc phòng, chống tội phạm mua bán người qua môi giới hôn nhân cần sự vào cuộc tích cực hơn nữa của chính quyền và các đơn vị liên quan nhằm nâng cao nhận thức cho đối tượng có nguy cơ bị lừa bán, môi giới. Tích cực tổ chức các lớp tập huấn nâng cao kỹ năng cho các tuyên truyền viên, hội viên phụ nữ về thủ đoạn tội phạm mua bán người, môi giới bất hợp pháp. Quan tâm tiếp nhận và tái hòa nhập cộng đồng cho nạn nhân là phụ nữ bị mua bán trở về.

Vân Anh