Những quan niệm sai lệch đang khiến thuốc lá điện tử trở thành mối nguy mới, đặc biệt trong giới trẻ, nơi nguy cơ lệ thuộc nicotine và tổn thương phổi ngày càng tăng.

Thuốc lá điện tử không an toàn như bạn nghĩ

Một trong những lầm tưởng phổ biến nhất là khói thuốc lá điện tử nhẹ hơn và ít độc hơn thuốc lá truyền thống. Điều này khiến nhiều người tin rằng họ có thể sử dụng thuốc lá điện tử mà không ảnh hưởng chức năng phổi. Tuy nhiên, các nghiên cứu đã cho thấy điều ngược lại. Khi so sánh phổi của nhóm hút thuốc lá điện tử, nhóm hút thuốc lá thường và nhóm không hút, các nhà khoa học phát hiện thuốc lá điện tử vẫn gây tổn thương phổi đáng kể.

Ảnh minh họa.

Nicotine trong thuốc lá điện tử có thể thấm sâu vào cơ thể qua khí dung, gây xáo trộn hoạt động của tim mạch, làm tăng nhịp tim và huyết áp, đồng thời ảnh hưởng đến hoạt động của não bộ. Đối với người trẻ, nicotine còn tác động đến sự phát triển thần kinh, khiến khả năng tập trung và kiểm soát hành vi giảm sút. Đây là yếu tố gây nguy cơ lệ thuộc cao, đặc biệt trong bối cảnh nhiều loại thuốc lá điện tử được sản xuất với nồng độ nicotine thay đổi mà người dùng không hề kiểm soát được.

Dung môi dùng trong thuốc lá điện tử như propylene glycol và glycerin thực vật tuy an toàn khi sử dụng trong thực phẩm, nhưng không được chứng minh an toàn khi hít phải. Khi bị đốt nóng, các chất này tạo ra hóa chất độc hại, gây kích ứng phổi, miệng và hệ hô hấp.

Đáng lo hơn, các hương liệu tạo mùi trong thuốc lá điện tử đã được chứng minh là tổn thương cấu trúc tế bào phổi. Một số chất có khả năng làm thay đổi DNA, gây viêm mạn tính và suy giảm chức năng hô hấp. Dùng lâu dài, phổi có thể chậm hồi phục hoặc phát triển các bệnh lý nguy hiểm.

Nhiều người trẻ đam mê các vị trái cây, bạc hà, caramel mà không biết rằng chính các dung dịch tạo mùi là yếu tố độc hại nhất. Các hạt khí dung nhỏ hơn nhiều so với khói thuốc lá truyền thống, khiến chúng dễ dàng xuyên sâu vào phổi và lưu lại lâu hơn.

Cộng dồn theo thời gian, những tác động này tạo ra nguy cơ mắc bệnh đường hô hấp mạn tính, viêm phổi, rối loạn chức năng hô hấp và suy giảm miễn dịch.

Khói thuốc lá điện tử gây hại cho người xung quanh

Lầm tưởng rằng khói thuốc lá điện tử chỉ là hơi nước và không gây hại cho người xung quanh xuất hiện khá phổ biến. Nhưng các phân tích hóa học cho thấy khói thuốc lá điện tử chứa nicotine, formaldehyde, acetaldehyde và nhiều hợp chất hữu cơ bay hơi khác. Formaldehyde và acetaldehyde đều là chất có thể gây ung thư nếu tiếp xúc lâu dài.

Khói thuốc lá điện tử không chỉ lan nhanh hơn khói thuốc truyền thống mà còn bám lâu trên bề mặt đồ vật như quần áo, chăn ga, giấy dán tường và các vật dụng trong phòng. Điều này hình thành dạng ô nhiễm gọi là khói thuốc thụ động và khói thuốc bám dính, gây hại cho người không hút nhưng sống cùng hoặc ngồi gần người sử dụng thuốc lá điện tử.

Đặc biệt, trẻ em hít phải khói thuốc lá điện tử dễ bị kích ứng mắt, ho, khó thở và tăng nguy cơ mắc bệnh viêm đường hô hấp. Người có bệnh nền như hen suyễn có thể bị nặng hơn nếu tiếp xúc khí dung thuốc lá điện tử trong thời gian dài.

Khí dung của thuốc lá điện tử chứa nhiều hóa chất không có trong thuốc lá truyền thống. Hai hoạt chất propylene glycol và glycerol khi bị đốt nóng có thể phân hủy thành các hợp chất gây kích ứng mạnh như acrolein. Mặc dù các chất này được chấp nhận khi sử dụng qua đường tiêu hóa, nhưng chưa có bằng chứng cho thấy việc hít trực tiếp là an toàn.

Tiếp xúc ngắn hạn cũng có thể gây kích ứng cổ họng, khiến người xung quanh đau mắt và khó thở. Người tiếp xúc lâu dài có nguy cơ tổn thương phổi hoặc mắc bệnh hô hấp mạn tính dù không trực tiếp hút.

Do đó, ý nghĩ thuốc lá điện tử không ảnh hưởng đến người khác chỉ là ảo giác. Trên thực tế, loại sản phẩm này góp phần gây ô nhiễm không khí trong phòng, tiềm ẩn nguy cơ bệnh tật cho người sống chung.

Thuốc lá điện tử không giúp cai nghiện thuốc lá

Nhiều người tìm đến thuốc lá điện tử như một giải pháp cắt cơn, với lý do nicotine trong thuốc lá điện tử thấp hơn, giúp họ giảm dần sự phụ thuộc. Tuy nhiên, các khảo sát và nghiên cứu thực tế cho thấy tỷ lệ cai được thuốc nhờ thuốc lá điện tử rất thấp.

Một nghiên cứu đăng tải trên Thư viện Y khoa Mỹ cho thấy, có tới 2/3 người tham gia dùng thuốc lá điện tử để bỏ thuốc truyền thống vẫn tiếp tục hút cả hai loại. Lý do là nicotine trong thuốc lá điện tử vẫn gây nghiện mạnh, thậm chí một số loại có nồng độ còn cao hơn thuốc lá truyền thống. Người hút vì thế lệ thuộc kép, vừa dùng thuốc lá điện tử vừa dùng thuốc lá điếu.

Theo một số tài liệu, 82% người sử dụng thuốc lá điện tử với mục tiêu bỏ thuốc vẫn quay lại hút thuốc lá truyền thống trong vòng 6 tháng. Một nghiên cứu của Đại học California chỉ ra, 60% người hút thuốc lá điện tử hằng ngày để cai thuốc đã tái nghiện trở lại.

Một phần nguyên nhân là thuốc lá điện tử tạo cảm giác tiện lợi và che giấu hành vi hút nhờ mùi dễ chịu và ít khói hơn. Người dùng vì thế dễ lạm dụng, hút thường xuyên và kéo dài.

Không có bằng chứng cho thấy thuốc lá điện tử là phương tiện hỗ trợ cai thuốc hiệu quả. Ngược lại, nhiều người đã tăng liều nicotine theo thời gian và trở nên phụ thuộc mạnh hơn.

Không ít người tin rằng thuốc lá điện tử chỉ gây hại nhẹ hoặc là lựa chọn an toàn cho người trẻ. Nhiều người cho rằng theo thời gian cơ thể sẽ tự đào thải tác hại. Nhưng các nghiên cứu chỉ ra rằng khói thuốc lá điện tử có thể gây tổn thương tế bào phổi sâu, làm biến đổi cấu trúc DNA và gây tình trạng viêm kéo dài.

Các hợp chất độc hại có trong khí dung có thể tích tụ trong phổi và nội tạng, làm suy yếu hệ miễn dịch, tăng nguy cơ nhiễm khuẩn đường hô hấp và gây khó thở mạn tính.

Ngoài nicotine, nhiều loại thuốc lá điện tử còn chứa các chất gây nghiện khác hoặc tạp chất không được công bố. Điều này khiến người hút dễ trở nên lệ thuộc mà không ý thức được.

Thị trường thuốc lá điện tử phát triển nhanh khiến giới trẻ dễ tiếp cận. Sản phẩm được thiết kế thời trang, mùi hương thơm, kiểu dáng nhỏ gọn khiến nhiều người lầm tưởng đây là sản phẩm vô hại và mang tính thời trang. Chính sự ngộ nhận đó đang khiến tỷ lệ sử dụng trong thanh, thiếu niên tăng mạnh.

Thuốc lá điện tử không phải giải pháp an toàn, không tốt cho sức khỏe và không giúp cai nghiện. Mỗi hơi hút đều đưa vào cơ thể nhiều hóa chất độc hại mà người sử dụng không hề cảm nhận được ngay lập tức. Nhận diện đúng những lầm tưởng và tác hại là bước quan trọng để bảo vệ sức khỏe cho mỗi cá nhân và cộng đồng.

Thuốc lào là gì và có hại không?

BẮC NINH - Thuốc lào có tên khoa học là Nicotiana rustica L, thuộc họ cà Solanaceae và là họ hàng gần với cây thuốc lá. Đây là loại cây thân thảo cao khoảng 1 m, hàm lượng nicotin rất cao, được trồng và sử dụng phổ biến từ đồng bằng và trung du Bắc Bộ đến khu vực Đèo Ngang thuộc tỉnh Quảng Bình.

Điều kỳ diệu bắt đầu ngay khi bỏ thuốc

BẮC NINH - Chỉ vài chục phút sau điếu thuốc cuối cùng, cơ thể đã bắt đầu hồi phục mạnh mẽ. Điều đó cho thấy bỏ thuốc không phải hành trình xa vời mà là quyết định đem lại lợi ích tức thì và lâu dài. Càng sớm từ bỏ khói thuốc, cơ hội lấy lại sức khỏe càng lớn, giúp kéo dài tuổi thọ và cải thiện chất lượng sống.

Cách giảm thèm thuốc lá

BẮC NINH - Khi một người mới bỏ thuốc lá, cảm giác thèm hút trở lại là triệu chứng phổ biến. Nhiều cơn thèm nicotine có thể hết sau khoảng 3-5 phút. Người cai thuốc lá nên chuyển hướng suy nghĩ hoặc thực hiện các hoạt động khác trong khoảng vài phút.